Bibliografia patrystyczna 1901-2004

Opis

W epoce zamierania znajomości języków klasycznych, na których zbudowana jest zachodnia kultura europejska, swoistą miarą kondycji kultury humanistycznej może być ilość i jakość przekładów dzieł literatur antycznych. W tej perspektywie zmiany kształtu badań nad antykiem i pierwszymi wiekami chrześcijaństwa – przesunięcia akcentu z samego języka, jako osi i szkieletu humanistycznego wykształcenia, na szeroko pojętą kulturę antyczną –świadomość i dostępność istniejących przekładów literatury starożytnej ma znaczenie zupełnie podstawowe i jest pierwszym krokiem w procesie poznawczym i badawczym. Niestety przekłady te, zwłaszcza po uwolnieniu się i gwałtownym rozroście rynku wydawniczego, rozproszone są w niewiarygodnej mnogości publikacji i bardzo często pozostają całkowicie nieznane nawet specjalistom. Stanowią wielkie bogactwo, ale dotarcie do nich jest zadaniem, które niejednokrotnie przekracza siły i możliwości badacza, nawet jeśli uczynił on swym udziałem błogosławieństwo Internetu. Potrzebna jest mapa, by móc czerpać z owoców pracy polskich patrologów, filologów i tłumaczy. Niniejsza publikacja autorstwa Wojciecha Stawiszyńskiego to bibliograficzna mapa o skali pozwalającej zajrzeć w najbardziej nawet ukryte zakamarki polskiej patrologii. Wykonana z dokładnością i precyzją właściwą benedyktyńskim maurynom, odnotowuje ponad 13 tysięcy polskich przekładów dzieł patrystycznych, wykonanych w ciągu XX wieku. Spisy bibliograficzne zazwyczaj cieszą się tyleż wielką estymą, co niewielkim zainteresowaniem. W tym wypadku powinno być inaczej. Patrolodzy, historycy, archeologowie, teologowie i filozofowie powinni szukać tu przekładów inspirujących lub weryfikujących ich badania, autorzy i tłumacze wszelkiego rodzaju prac (łącznie z beletrystyką czy publicystyką) odnoszących się do chrześcijańskiego antyku – odruchowo sprawdzać, czy przywoływane przez nich dzieło nie istnieje w polskim tłumaczeniu. Osobnym opusculum w tym monumentalnym opus jest spis wydań zbiorczych, serii patrystycznych, edycji monograficznych, zamieszczony na początku jako „Spis skrótów”.

Lektura Bibliografii patrystycznej napawa optymizmem – wykazuje, że kondycja i zakres polskich badań nad antykiem chrześcijańskim jest dobra, a jeśli spojrzeć na nią dynamicznie, zdecydowanie nabiera tempa i rozmachu. Łącznie ze stronami internetowymi prowadzonymi przez polskich patrologów: Henryka Pietrasa, Rafała Zarzecznego, Jana Słomki, tworzy kompendium wiedzy o stanie i kierunkach rozwoju polskiej myśli patrystycznej.