Święte miejsca w literaturze

Opis

Na obszerny tom składa się pięćdziesiąt artykułów w różnych ujęciach prezentujących rozumienie świętości w literaturze. Jak podaje w „Słowie wstępnym" Zbigniew Chojnowski: „Topos »świętego miejsca« wygenerował wiele innych toposów, bez których literatura polska, tak zresztą jak i europejska, jest nie do pomyślenia - wystarczy wspomnieć figurę »pielgrzyma« i »pielgrzymowania«. Nasza narodowa i europejska wyobraźnia jest niejako zorganizowana przez wzgórza, kościoły, nekropolie, miejsca bitew czy ważnych spotkań, tj. »święte miejsca«, do których się podążą i wokół których koncentruje się wyobraźnia społeczna i historyczna, a nie tylko religijna". Materiał porządkuje siedem tematów głównych: „Wokół Biblii i świętych", „Święte miejsca poetów", „Wilno i inne miejsca kresowe", „Epickie strategie świętości", „Święte między narodami", „Wokół tematyki żydowskiej", „Sacrum Warmii i Mazur". Autorzy poddali analizie zarówno teksty kultury (Biblia), jak i utwory poszczególnych autorów. Znajdziemy tu więc rozbiór wersów z Księgi Wyjścia, jak i uwagi na temat Pasji Mela Gibsona, „miejsc" św. Wojciecha, Tryptyku Rzymskiego Jana Pawła II. „Święte miejsca poetów" to Jeruzalem Słowackiego, Rzym romantyków, góralszczyzna Tytusa Czyżewskiego, miasteczko Jana Brzękowskiego, step Józefa Łobodowskiego, przyroda Wojciecha Bąka, arkadyjskie pejzaże Julii Hartwig. Wilno i Kresy to z kolei mityczne krainy Czesława Miłosza, Marii Znamierowskiej-Prüfferowej, Juliana Wołoszynowskiego, Włodzimierza Odojewskiego. Strategii świętości w epice autorzy poszukiwali w twórczości Zofii Kossak-Szczuckiej, Marka Nowakowskiego, Zygmunta Trziszki, Andrzeja Stasiuka, Sławomira Shutego, ale też w literaturze fantasy. Święte miejsca badano także w literaturze obcej, m.in. w twórczości Umberto Eco, Johannesa Bobrowskiego, Rainera Marii Rilkego. Tematyki żydowskiej dotyczą artykuły o Szagalewie Arnolda Słuckiego, Krakowie Miriam Akavii, obrazie Golgoty i jeziora Kineret w najnowszej poezji Hezi Leskliego i Amira Ora. Autorzy poszukiwali świętości również na Warmii i Mazurach, m.in. w pieśniach kancjonałowych i poezji ludowej, w baśniach, twórczości poetyckiej po 1945 r., ale także w toponimii Warmii. Osobne miejsce zajmuje w regionie Gietrzwałd i trudne dzieje sanktuarium maryjnego.