Polskie dzieje Gdańska do 1945 roku

Opis

Gdańsk, stolica dzisiejszego województwa pomorskiego, jest najbardziej polskim miastem z wszystkich miast na odzyskanych w 1945 r. Ziemiach Zachodnich i Północnych. Gdańsk należał do Polski 668 lat (ok. 979-1308 i 1454-1793), do Państwa Krzyżackiego 146 lat (1308-1454), do Prus/Niemiec 127 lat (1793-1807, 1813-1920 i 1939-45) i do Francji 6 lat (1807-1813) oraz był częściowo samodzielnym tworem państwowym przez 19 lat (1920-39). Kwestionowanie polskości Gdańska, jeśli jeszcze dzisiaj ma miejsce, jest nie tylko pozbawione podstaw etnicznych, historycznych i prawnych, ale także aktem wrogim – sprzecznym z ideałami jednoczącej się Europy, do której Polska właśnie wchodzi. Gdańsk jest i powinien być pomostem łączącym, a nie – dzielącym naród polski i niemiecki.
Świat się zmienia na naszych oczach. Europa się jednoczy. Narody europejskie bratają się, aby hasło „Nigdy więcej wojny” nareszcie stało się ciałem, aby Europejczycy żyli w pokoju i w dobrobycie. Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. To wielkie wyzwanie dla Polaków, ale także okazja dla naszego narodu na zajęcie w Europie należnego nam miejsca.
Nikt nie powinien się bać zjednoczonej i bez granic Europy. Obszary narodowe będą istniały w obecnych granicach. Polskości Gdańska nic nie zagraża. Dlatego jego historia z lat 1454-1793, kiedy miasto było polskie, a przy tym wieloetniczne i w którym kwitła tolerancja narodowo-religijna, powinno być uznane za przykład harmonijnego współżycia między narodami w jednoczącej się Europie. Kiedy w 1996 i 2000 roku byłem w Gdańsku, chciałem kupić polską historię Gdańska. Okazało się jednak, że takiej książki nikt dotychczas nie napisał. Postanowiłem sam to uczynić. Jednak niełatwo było pisać polską historię Gdańska w dalekiej Australii.
Moja praca nie ma na celu pomniejszenia niemieckiej historii Gdańska. Nie jest – bo ze swego założenia nie miała być – pełną, polską historią Gdańska z dokładną analizą tematów w niej poruszonych. Byłaby to bowiem praca dla dużego zes­połu historyków krajowych.
„Polskie dzieje Gdańska” są jedynie możliwie jak najpełniejszym rejestrem powiązanych ze sobą tematycznie faktów, wskazujących na wyjątkowo duże powiązania Gdańska z Polską i narodem polskim od X wieku do 1945 r. Brak takiej właśnie pozycji wydawniczej na polskim rynku księgarskim wypełniam, zapewne spełniając oczekiwania wielu Rodaków.
(Zbiór szkiców)