Kościół wobec opętań i demonów

Opis

Niniejsza książka pokazuje, w jakiej mierze nauczanie Kościoła przyczynia się do rozszyfrowania działania demonów oraz pewnych przejawów zła. Przejawy powrotu ciemnych mocy kryją się w różnych formach zabobonów, praktykach magicznych, wróżbach, spirytyzmie, grupach i sektach satanistycznych. Współczesna ekspansja tych zjawisk sprawia, że pasterze Kościoła nie mogą pozostać wobec nich obojętni.
Nasze rozważania podążają w trzech kierunkach. Ujęcie biblijne przedstawia nierozerwalne połączenie między ostatecznym, zbawczym pośrednictwem Chrystusa, w którym uczestniczy Kościół, a Jego całkowitym zwycięstwem nad Diabłem.
W drugiej części poddane są analizie różne przejawy działalności demonicznych mocy. Autorzy wyraźnie oddzielają zorganizowana formę satanistycznych praktyk, które dotyczą ograniczonego kręgu, przeważnie dorosłych osób, od młodzieńczego, „prymitywnego” satanizmu, który w głównej mierze łączy się z trudnym okresem dojrzewania, przyjmując bardziej lub mnie nasilone cechy dewiacji.
Dalej przedstawiany jest z perspektywy psychologicznej proces psychopatologiczny rozdwojenia jaźni, tak zwanej dysocjacji, rozpatrywany systemowo, może posłużyć jako paradygmat użyteczny do wyjaśnienia kwestii personifikacji zła. Autor rozpatruje zjawisko dysocjacji jako proces indywidualny, zwracając równocześnie uwagę, że może się ono przybrać wymiar społeczny, stając się udziałem małych i dużych grup.
Odwołując się do wschodnich Ojców pustyni i Ignacego Loyoli, G. Como przedstawia syntetyczny zarys duchowej tradycji chrześcijańskiej. W swoim opracowaniu pokazuje, że dyskusja na temat przejawów Złego jest głęboko zakorzeniona w najistotniejszych tematach obejmujących życie chrześcijanina, takich jak obecność zła w sercu człowieka, pokusy, walka duchowa, rozeznawanie duchów.
Pomimo marginalnego miejsca, jakie w rozważaniach teologicznych zajmuje temat działania demonicznych mocy oraz sama postać Złego, jest on stale obecny w rozmowach i doświadczeniach chrześcijan. Świadczą o tym coraz liczniejsze przykłady literatury mającej niemal wyłącznie charakter biograficzny i wspomnieniowy. Wskazując powody, dla których zagadnienia dotyczące ciemnych mocy są ciągle żywe, L. Bresan podkreśla konieczność uczynienia z nich obszaru analizy teologii praktycznej. Rozważania teologiczne mogłyby z jednej strony skupić się na przekroczeniu ograniczonego postrzegania wypływającego z ludzkiego doświadczenia, z drugiej zaś pełnić funkcję krytycznej kontroli nad praktykami wyzwolenia od zła, które nie są obce Kościołowi. Tym samym autor wprowadza nas do trzeciej części książki, dotyczącej sposobu, w jaki praktyka kościelna i rozważania teologiczne traktują temat działania mocy ciemności.
Kolejnym autorem jest N. Valli, nawiązujący do egzorcyzmów jako wyrazu modlitwy Kościoła w walce przeciwko Szatanowi. Dokonuje on skrupulatnego porównania pomiędzy obecną procedurą kościelną, skodyfikowaną w Rytuale De exorcismis et supplicationibus quibusdam z 1999 roku, a wcześniejszym Rytuałem rzymskim, który przetrwał w zasadniczo niezmienionej formie od 1614 roku. Stolica Apostolska zezwoliła na posługiwanie się nim również po wprowadzeniu nowej księgi liturgicznej. Rozsądny wniosek wydaje się taki, że wybór odpowiednich formuł uwalniających od Szatana, zależy od powagi osoby, która posiadając dogłębną wiedzę o skutkach opętania i cierpieniu, jakie wywołuje, ma na uwadze dobro wiernego. U. Lorenzi poddaje analizie sposób, w jaki kwestię szatańskich mocy traktuje katecheza. Stwierdza, że we współczesnych katechizmach temat ten generalnie znika z horyzontu, chociaż można zaobserwować pewne nawiązania; stara się też określić, jaką rolę mógłby on pełnić w katechezie. Nie chodzi o wprowadzenie monograficznych opracowań o Szatanie, a raczej dostrzeżenie w nim elementu, który w odpowiednim kontekście przyczynia się do zbudowania struktury znaczeń, pozwalających dostrzec wagę i skuteczność zbawienia, zachodzącego podczas spotkania z Jezusem. A. Cozzi w swojej rozprawie zajmuje się związkiem pomiędzy Szatanem, a doświadczaniem zła. Z jednej strony pokazuje, że napięcia uwidaczniające się w przedstawianiu Szatana są powieleniem cech i sposobów funkcjonowania wobec doświadczeń zła. Z drugiej udowadnia, że wiara w Diabła stanowi skuteczne narzędzie w rozpoznawania przejawów zła, umożliwiając odkrycie wszystkich jego wymiarów. Analiza zwyczajnego i nadzwyczajnego sposobu działania Demona pokazuje, że podstawową cechą demonicznej konotacji zła jest zaburzenie harmonijnego postrzegania rzeczywistości. Z tego wynika, że poszukiwanie harmonii oraz realistyczne spojrzenie na różne zjawiska stanowią korzystny grunt do walki z Szatanem. W zakończeniu rozdziału, które może stanowić konkluzję całej książki – autor zwraca uwagę, na czym polega prawdziwe wyzwanie: trzeba pokazać, że chrześcijańska wizja Diabła pomaga dostrzec wymiar zbawczego wydarzenia, które Bóg realizuje dla nas w Chrystusie. Z kolei negowanie istnienia różnych form zła szkodzi właściwemu określeniu sensu zbawienia. Studia nad światem aniołów i demonów stanowią, zatem praktyczny instrument do odkrywania rzeczywistego zasięgu misterium Chrystusa.