Casus pulchri de vitandis erroribus conscientiae purae

Opis

Książka przedstawia powstałe w I poł. XV w. krakowskie orzeczenia kazuistycze: Casus pulchri de vitandis erroribus concientiae purae. Jest to źródło, które od dawna wzbudzało zainteresowanie badaczy. Udostępniamy je z obszernym komentarzem i edycją krytyczną w aneksie. Casus pulchri to bardzo cenny dokument życia religijnego w Polsce późnego średniowiecza. W ściślejszym znaczeniu to przykład summy spowiedniczej w typie Summa de casibus o pochodzeniu uniwersyteckim.

Casus pulchri zawierają orzeczenia w rozmaitych sprawach z zakresu duszpasterstwa parafialnego, głównie praktyki spowiedzi i spraw małżeńskich, które budziły spory lub wątpliwości, i z tych powodów były przedkładane pod osąd mistrzów uniwersyteckich. Rozpatrywane sprawy układają się w wielobarwną paletę tematów. Przewija się w nich bogactwo życia religijnego i społecznego, a proza drobnych spraw dnia codziennego miesza się z powagą prawd wiary, rzeczy ostatecznych, warunków koniecznych do zbawienia i sakramentów.

Choć Casus pulchri reprezentują przekaz normatywny, odpowiadają na autentyczne przypadki w ich społecznym wymiarze. Są przykładem orzeczeń zredagowanych przez najwybitniejszych przedstawicieli polskiej elity naukowej późnego średniowiecza, teologów i kanonistów: Stanisława ze Skarbimierza, Mikołaja Kozłowskiego, Andrzeja z Kokorzyna, Jana Kantego, Dziersława z Borzymowa, Jakuba z Zaborowa oraz Jana Elgota.

Casus pulchri to również interesujący przykład roli Krakowa jako ośrodka myśli teologicznej i prawnej, zwróconego w stronę pastoralnych zastosowań i praktycyzmu. Zbiór 90 orzeczeń Casus pulchri jest też znakomitym świadectwem relacji uniwersytetu ze światem zewnętrznym oraz funkcji eksperckich mistrzów uniwersyteckich.