Melodie na Psałterz Polski vol 5-6 (2 CD)

Opis

16 lipca 2021 roku oddalismy do Państwa dyspozycji trzecią z pięciu części nagrań wyjątkowego, powstałego w drugiej połowie XVI wieku dzieła. To „Melodie na psałterz polski” Mikołaja Gomółki, 150 krótkich utworów skomponowanych do tłumaczeń na język polski psalmów z „Psałterza Dawidowego”, dokonanych przez Jana Kochanowskiego.

Oba utwory – literacki (1579) i muzyczny (1580) – ukazały się oryginalnie nakładem krakowskiej Drukarni Łazarzowej, uważanej za najlepszą polską oficynę wydawniczą przełomu XVI i XVII wieku.

Kompozycje Gomółki (jedyne zachowane do dziś dzieło autora), utrzymane w układzie czterogłosowym, oparte są na technice nota contra notam, prowadzącej wszystkie głosy w takich samych wartościach rytmicznych i w tym wypadku zachowujących wierność akcentacji języka polskiego.

Obecne wydanie jest zaplanowaną na kilka lat (część pierwsza ukazała się jesienią 2018 roku) aktywnością krakowskiego Chóru Polskiego Radia, w tym przypadku pod dyrekcją i kierownictwem artystycznym Agnieszki Budzińskiej-Bennett, mieszkającej w Szwajcarii, uznanej w świecie znawczyni i interpretatorki muzyki średniowiecza. Projekt, współfinansowany przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, powstał we współpracy z Programem 2 Polskiego Radia.

Trzecia odsłona przedsięwzięcia, to dwie płyty zawierające nagrania Psalmów historycznych (CD 1) i pierwszej części Psalmów błagalnych (CD 2).

Psalmy historyczne, których teksty są poetyckim echem wydarzeń związanych w wyjściem Izraelitów z niewoli egipskiej, miały dla Izraela znaczenie, kiedykolwiek naród żydowski znajdował się w rozproszeniu. Na płycie znajduje się też liturgicznie istotny psalm 114 In exitu Israhel de Aegypto. Prócz kompozycji prezentowanych a cappella, chórowi towarzyszą instrumenty dęte wspomniane przez Psalmistę (szałamaje, dulcjan oraz puzon suwakowy) oraz lutnia.

Wśród Psalmów błagalnych znajdziemy wiele tekstów, które znacząco ukształtowały liturgię łacińską. Wiele z tych psalmów zyskało też popularność, jako modlitwy powszechne. Choćby otwierający pytę psalm 23, „Mój wiekuisty Pasterz mię paśie” (znany pod współczesnym tytułem: „Pan jest moim pasterzem”). Tym razem prezentujemy pierwszą część, siedemnaście kompozycji, spośród liczącej 60 pozycji grupy psalmów.

Na płytach, oprócz Chóru Polskiego Radia, występują też goście: zespół muzyki dawnej Alta Cappella i grający na lutni renesansowej Marc Lewon (CD 1) oraz Elizabeth Rumsey na violi basowej i Andrzej Mikołaj Szadejko na pozytywie organowym (CD 2).