O odpowiedniości wcielenia

Opis

Dlaczego Bóg – doskonały, absolutnie spełniony, autarkiczny i suwerenny – przyjął ludzkie ciało, przeszedł przez mękę i śmierć? To jedno z zasadniczych pytań teologii chrześcijańskiej – pytanie, które fascynowało teologów wszystkich epok.

Św. Tomasz z Akwinu również zajmuje się tym fundamentalnym zagadnieniem. Pyta o to, dlaczego Bóg stał się człowiekiem, zastanawiając się nad „odpowiedniością” (convenientia) wcielenia.

Na pierwszy rzut oka mogłoby się zdawać, że inkarnacja jest dla Boga raczej czymś w najwyższym stopniu „nieodpowiednim” (inconveniens). O takiej „nieodpowiedniości” wcielenia będą przecież przekonywać wyznawcy zarówno judaizmu, jak i islamu. Chrześcijaństwo jednak upiera się, że tak właśnie się stało: Syn Boży stał się człowiekiem i przyjął ludzkie ciało obciążone słabościami i śmiercią. Odpowiedź na pytanie, dlaczego Bóg zdecydował się na tak radykalny krok, nie jest więc tylko jakąś spekulatywną grą teologiczną, ale poszukiwaniem sensu czegoś chrześcijaństwu najwłaściwszego – prawdziwego proprium, które odróżnia chrześcijan od wyznawców wszystkich innych religii, nawet tych najbardziej pokrewnych. Wśród niezliczonych odpowiedzi na pytanie: „dlaczego Bóg stał się człowiekiem?” (cur Deus homo?), które pojawiły się w historii teologii chrześcijańskiej Wschodu i Zachodu, za jedną z najważniejszych uznaje się właśnie odpowiedź Akwinaty. Św. Tomasz wielokrotnie powracał do tego tematu, jednak w sposób najdojrzalszy i najbardziej reprezentatywny uczynił to w pierwszej kwestii trzeciej części Summa theologiae.