Pisma, tom 4

Opis

Spuścizną bł. Pawła Giustinianiego zachowaną w archiwum Świętego Eremu Tuskulańskiego zajmowali się kamedulscy erudyci w przeszłości, a współcześnie badacze o wielkim autorytecie naukowym: ale dwa tuziny kodeksów, głównie autografów, w których Giustiniani zebrał swoje zapiski „non ordinem rerum aut temporum secutus sed papiri potius mensuram”, układając je w sposób pośpieszny i bezładny, pozostawały niezbadaną skarbnicą, której nikt nie przebadał jako całości. Niemniej te księgi ukazywały autora jako osobę o nadzwyczajnej, pełnej dumy świadomości podmiotowej i ożywioną niesłabnącym i oczywistym pragnieniem, aby, maniakalnie zbierając listy, przemyślenia, szkice, notatki, teksty i różne fragmenty dzieł, pozostawić dokumentację swej złożonej i osobistej ścieżki duchowej. Autor nieświadomie – albo, któż wie, może i świadomie – stworzył w rzeczy samej warunki, aby filologiczna rekonstrukcja jego tekstów mogła przebiegać zgodnie z metodycznymi zasadami, które współcześnie są znane i określane jako „edycja historyczno-krytyczna”. Karty rękopisów Giustinianiego były rzeczywiście trudne do odcyfrowania, zapisane wyblakłym atramentem, pełne przekreśleń, poprawek, dodatków i ubytków w materiale pisarskim, a dodatkowo połączone w sposób, który nie sugerował istnienia żadnych oczywistych kryteriów. Ale ten, kto byłby w stanie przywrócić porządek wśród tego chaosu, miałby rzadką okazję, by móc odtworzyć historię duchowego rozwoju autora i genezę jego głównych dzieł.