Istota prawosławnego monastycyzmu

Opis

W swojej książce Istota prawosławnego monastycyzmu siostra Nikołaja (Aleksiejuk) podjęła się opisania jednej z form życia chrześcijańskiego, zwanej monastyczną. Choć poruszany temat w literaturze obcojęzycznej jest opracowany dość szeroko, to w wydaniach polskich praktycznie nie występował.
Autorka podchodzi do zagadnienia bardzo szeroko. Przedstawiając ruch monastyczny korzysta z dzieł patrystycznych, bazuje na wielu opracowaniach dotyczących tego tematu. Pierwsze rozdziały książki dotyczą genezy i ukonstytuowania monastycyzmu. Autorka pokazuje jego biblijne podstawy, a także znanych założycieli jego głównych starożytnych ośrodków. Kolejne rozdziały obejmują zagadnienia duchowości prawosławnej, ascezy i mistyki, stanowiących bazę, na której opiera się cały wysiłek i cel działalności mnicha. Po przedstawieniu podstawowych „właściwości” życia monastycznego, siostra Nikołaja prezentuje konkretne formy życia monastycznego, a więc historyczną implikację idei monastycyzmu. Dla autorki monastycyzm to nic innego jak „maksymalistyczna realizacja dążenia każdego chrześcijanina”. W taki bowiem sposób powinno być postrzegane życie mnicha.
Mnich wstępując na drogę realizacji chrześcijańskich ideałów życia właściwie podejmuje się tego, do czego jest wezwany każdy chrześcijanin. Według św. Pa- isjusza Wieliczkowskiego, „mnich jest wykonawcą Chrystusowych przykazań. To doskonały chrześcijanin, naśladowca i współuczestnik cierpień Chrystusa; męczennik na co dzień, z własnego wyboru umarły i stale dobrowolnie umierający wśród trudów duchowych”. Przykład życia mniszego, ascezy, modlitwy i poświęcenia był zawsze wzorem i zachęcał innych do refleksji nad sensem i celem ludzkiego istnienia.
Oddawana do rąk czytelnika książka, poza analizą konkretnej, specyficznej formy życia chrześcijańskiego, którą wybiera niewielu, stanowi swoiste zachęcenie wszystkich do podjęcia wysiłków i zmagań na drodze chrześcijańskiego życia.
Abp dr hab. Jakub Kostiuczuk, prof. ChAT