Prawosławie

Świat obfituje w świętych. Bez względu na to, jak dalece „nie święci” wydają się naszej ułomnej naturze otaczający nas ludzie. Tymczasem osoby czczone przez Cerkiew jako święci to przecież również w mniejszym lub większym stopniu grzesznicy… tyle że tacy, którzy swą wyjątkową otwartością na dary łaski Bożej, pracą wewnętrzną czy męczeństwem zjednali sobie Boga, a przez Cerkiew zostali, używając terminu zachodniego, wyniesieni na ołtarze, czy też, mówiąc prostym językiem, ogłoszeni świętymi.
Co przeciętny czytelnik wie o Albanii? Stosunkowo niewiele. Co wie o Prawosławiu w tym kraju? Jeszcze mniej! A co wie o albańskich świętych? Z pewnością jeszcze mniej, o ile wie cokolwiek.
Tymczasem zarówno Prawosławie w Albanii, jak i związani z tą Cerkwią święci, to bardzo interesująca mozaika osób, które przez nas, prawosławnych w Polsce, powinny być lepiej znane. Stąd też pomysł autora, Jarosława Charkiewicza, od wielu lat zajmującego się hagiografią prawosławną, aby uczynić najbardziej znanych w Albanii świętych bliższymi. Wcześniej, w osobnych monografiach, opisano prawosławne hagiograficzne dziedzictwo innych krajów: Białorusi, Gruzji, Rumunii (razem z Ewą Kocój), Cypru, jak też, co wydaje się oczywiste, Polski.
Zaletą książki są liczne barwne ilustracje prezentujące postacie świętych.

Zeszyt ćwiczeń „Bóg i ja" dla dzieci czteroletnich przygotowuje dzieci do uświadamiania życia religijnego, przeżywania nabożeństw i wybranych świgt roku liturgicznego oraz wprowadza podstawowe znaki i gesty liturgiczne. Wykorzystuje zabawy ruchowe, rymowanki, twórcze działanie, wspólne recytowanie, rysowanie i kolorowanie.

Zeszyt cwiczen zawiera:
45 jednostek tematycznych ułożonych w czterech działach: 1. Pan Bóg stworzył cały świat, 2. Pan Bóg jest z nami. Modlitwa, 3. Jestem dzieckiem Bożym.
Kocham Boga i bliźniego, 4. Przygotowujemy się do świąt;
11 szablonów do pracy twórczej, zachęcających dziecko, przy pomocy dorosłych, do wykonania własnoręcznie prac plastycznych, w tym szablony związane z rokiem liturgicznym;
kolorowankę niemal przy każdej jednostce tematycznej;
zadania dotyczące samodzielnego uzupełniania ilustracji, rysowania według wzoru i po śladzie;
oznaczenia charakterystycznymi symbolami najważniejszych czynności i zadań; wyodrębniony obszar „Porozmawiajmy", wskazujący najważniejsze treści, zadania, polecenia,
zagadnienia do dyskusji, wspólnej rozmowy dla każdej jednostki lekcyjnej; Aneks jako rodzaj przewodnika metodycznego dla katechetów i rodziców - z propozycjami prac plastycznych,
rymowanek, wierszyków, szablonów i zabaw ruchowych do realizacji wybranych tematów;
wzór Dyplomu ukończenia lekcji religii w grupie wiekowej czterolatków.

PROLOG

Moi drodzy bracia i siostry! Do napisania tej książki i opowiedzenia wszystkich historii w niej zawartych skłoniło mnie jedno tylko pragnienie: wychwalać imię Jezusa Chrystusa i przynieść korzyść ludzkim duszom. Wszystko to, co zawarte jest w tej książce, przez wiele lat skrywałem nawet przed własną żoną i dziećmi, ponieważ tak błogosławił mi mój duchowy ojciec. Z całego serca jestem wdzięczny Bogu za to, że pozwolił mi przeżyć wszystkie te niesamowite wydarzenia, ponieważ dzięki temu mogłem lepiej zobaczyć samego siebie i zrozumieć, co oznacza prawdziwa skrucha, pokora i miłość w Chrystusie.

Wybraliśmy postać mistrza Jerzego Nowosielskiego jako osooę co rej prace, jak sam o nich mówił, nie mogły powstać bez kontaktu z Podlasiem. Jerzy Nowosielski, chociaż nie urodził się na Podlasiu, pozostawił jednak wiele dzieł tworzonych specjalnie dla świątyń tego regionu. Dla niego tworzenie dzieł sakralnych było pracą organicznie związaną z terenami Polski wschodniej. Dlatego też w naszym sympozjum, pragniemy zaprezentować teksty autorów, mówiące o myśli i sztuce Nowosielskiego oraz jej wpływu na kulturę europejską.

Z ogromną przyjemnością polecamy Państwa uwadze XII tom Synaksarionu (Grudzień). Nasza edycja będzie stanowić 12-tomowe dzieło, zbierające żywoty świętych od czasów Chrystusa po dzień dzisiejszy. Autorem opracowania jest atoski mnich Makary z monasteru Simonopetra. Święci są jedynymi niezmiennymi autorytetami życia duchowego dla wszystkich poszukujących zbawienia. Podążanie ich śladami z pewnością wzbogaci nas o cenne wskazówki na drodze poszukiwania Boga.

WIELKI KANON, się z 250 troparionów, w języku cerkiewnosłowiańskim, w przekładzie polskim i transliteracji polskiej stanowi klasyczną hymnografię na cześć pokuty. Jego autor, św. Andrzej Arcybiskup Krety, żyjący w VIII wieku, w najdoskonalszy sposób potrafił przedstawić na licznych przykładach ze Starego i Nowego Testamentu drogę duszy ludzkiej od upadku do świętości. Dusza ludzka wzywana jest do otrząśnięcia się z grzechu, do powstania.

Aklamacja Kanonu się w czterech pierwszych dniach postu fragmentami, natomiast we czwartek piątego tygodnia - w całości.

Na terytorium na szego państwa trwale wpisały się w dzieje Cerkwi prawosławnej dwa wielkie ośrodki zakonne powstałe w końcu XV stulecia: monaster Zwiastowania NMP w Supraślu i monaster św.Onufrego w Jabłecznej. Dzieje podlaskich ośrodków klasztornych są odbiciem losów całego Kościoła prawosławnego w dawnej Rzeczypospolitej. Na Podlasiu prawosławie przetrwało dzięki monasterom. Historia prawosławnych ośrodków zakonnych w Jabłecznej, Bielsku, Drohiczynie, Zabłudowie czy klasztoru Wniebowstąpienia Pańskiego nad rzeką Narwią, w pobliżu wsi Odrynki, jest tego najlepszym dowodem.

Krzyż drewniany na podstawce. Reprodukcja naklejona zabezpieczona pleksi

wymiary 12,3 x 22 cm

Ikona potrójna: Archanioł Michał - Kazańska MB - Archanioł Gabriel

Wymiary ikony 100 x 120 mm W całości wymiar (po rozłożeniu): 210 x 120 mm

Druk dwukolorowy. Tekst w języku cerkiewnosłowiańskim, transliteracji polskiej i tłumaczeniu na język polski.

Łzy skruchy
Prolog
Rozdział I
Skrucha, spowiedź, Święte Dary
Spotkanie ze starcem Paisjuszem
Nawrócenie nierządnicy
Siła Słowa Bożego
Powrót z kasyna
Głupiec
Wyznaję grzechy przed ikoną
Wzięcie odpowiedzialności
Nawrócenie studenta
Zamiłowanie do przypodobania się innym

Lew Tołstoj (1828-1910), rosyjski arystokrata znany przede wszystkim z wielkich powieści (Wojna i pokój, Anna Karenina), w pewnym momencie swojego beztroskiego życia (około pięćdziesiątki) zwrócił się w stronę poszukiwań religijnych. Nie było to jednak proste przejście od nihilizmu, do którego się przyznawał, na łono Cerkwi. Tołstoj widział w niej wiele zła, sprzeniewierzenie się etycznej nauce Chrystusa zduszonej przez ceremonializm, metafizykę i teologię. Swoim antyklerykalizmem sprawił, że w 1901 roku został ekskomunikowany, a wynikający z jego wiary anarchizm i pacyfizm postawił go w opozycji zarówno do Cerkwi, jak i do carskiego państwa. Moja wiara (1884) należy do serii pism religijno-teologiczno-moralnych, które tworzył w latach osiemdziesiątych XIX wieku i później (m.in. Spowiedź, 1882). W tym traktacie - w tej autobiografii duchowej - oparł swoją wiarę na Kazaniu na Górze stanowiącym jego zdaniem samą esencję Ewangelii. Wywiódł z niej sprzeciw wobec wojny, przemocy, przysięgi i sądów, ale sprzeciw bez walki: złu nie należy się opierać inaczej niż odmawiając współudziału w nim. W dwunastu rozdziałach autor opisuje swoją drogę do tej postawy. Jej żarliwość i szczerość nie przeszkodziła władzom zakazać publikacji, choć skonfiskowany nakład rozszedł się pozahandlową drogą w środowisku tych, którzy go zakazali. Wiara Tołstoja jest raczej przepisem na życie doczesne - moralne i radosne, bo opromienione wiarą w Chrystusa, ale okrojoną z chrześcijańskich dogmatów, takich jak życie wieczne czy zmartwychwstanie.

Jak nakazuje już wieloletnia tradycja na krótko przed Bożym Narodzeniem Wydawnictwo Warszawskiej Metropolii Prawosławnej oddało do rąk czytelników kolejny oryginalny świąteczny prezent. To już dwunasty w serii album poświęcony wielokulturowości i wielobarwności Cerkwi prawosławnej na świecie pod ogólnym tytułem „Kolory Prawosławia”. Najnowszy album poświęcony został Grecji, a dokładniej kontynentalnej części tego państwa. Wydanie drugiego, wyspiarskiego, tomu greckiego albumu planowane jest na 2024 rok.

KODEKS SUPRASKI czyli CYRYLICKA KSIĘGA SUPRASKA w przekładzie na język polski.

"Czytania liturgiczne" to publikacja zawierająca teksty wyznaczone przez kalendarz cerkiewny według starego stylu, do czytania na poszczególne dni roku. W wiekszości to perykopy z Ewangelii i Apostoła, czyli Dziejów Apostolskich i Listów. W czasie Wielkiego Postu pojawiają się również fragmenty ze Starego Testamentu. Publikacja, przy każdym dniu zawiera informacje o świętach, wspominanych świętych i wyznaczonych przez Cerkiew postach.

Lektura Pisma Świętego rozgrzewa duszę i napełnią ją słodyczą. Święci Ojcowie zalecają ją we wszelkich zmaganiach duchowych. Śledzenie codziennych czytań, wyznaczonych przez cerkiewny kalendarz, to praktyka pożyteczna w budowaniu życia duchowego i pomagająca zagłębić się w rytm liturgicznego życia Cerkwi. Lektura Ewangelii potrafi kruszyć najbardziej zatwardziałe serca, napełnia nadzieją i duchową mocą. Publikację "Czytania Liturgiczne 2023" oddajemy w ręce czytelników z nadzieją, że przyniosie im wiele korzyści i motywacji do zagłębienia się w tekst Pisma Świętego.

Kodeks supraski, Minea na marzec (Mineja ćet’ia, na mart), odkryty 200 lat temu w bibliotece Monasteru Supraskiego, jest to pochodzący z X w. rękopis spisany w języku staro-cerkiewno-słowiańskim na pergaminie; zbiór żywotów świętych i nauk Ojców Kościoła dotyczących świąt Zwiastowania Bogurodzicy oraz okresu w roku liturgicznym od Soboty Łazarza do Niedzieli o Tomaszu. Należy do największych skarbów chrześcijańskiej kultury słowiańskiej i światowej. Rękopis powstał ponad 1000 lat temu w państwie bułgarskim jako efekt działalności najbliższych uczniów św. św. Konstantyna-Cyryla i Metodego, uznanych za Apostołów Słowiańszczyzny, współpatronów Europy oraz patronów naszej Prawosławnej Białostocko-Gdańskiej Diecezji. Jest wyjątkowym pomnikiem piśmiennictwa Słowian z czasów pierwszego tysiąclecia niepodzielonego Kościoła. Niedługo po powstaniu przeniesiony został na ziemie polsko-litewskie i około 500 lat temu trafił do zbiorów bibliotecznych wspólnoty monastycznej Supraśla. Od początku XVI wieku stanowił ozdobę bogatej biblioteki klasztornej razem z licznymi tworzonymi tutaj i w regionie zabytkami. Wraz z dynamicznym rozwojem sztuki drukarskiej przestał być używany i popadł w zapomnienie. We wrześniu 1823 roku pochodzący z Wólki Wygonowskiej na Podlasiu (dziś gmina Orla) ks. Michał Bobrowski, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, pionier slawistycznych badań archeograficznych w Bibliotece Watykańskiej, włączył zabytek do światowego obiegu naukowego, otwierając nową kartę w badaniach nad historią i rozwojem języków słowiańskich, znaczeniem piśmiennictwa starobułgarskiego oraz dorobkiem kulturowym Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W trakcie badań podzielono go na części, przechowywane dzisiaj w trzech bibliotekach: Bibliotece Narodowej i Uniwersyteckiej w Lublanie - 118 kart, Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Petersburgu - 16 kart oraz w Bibliotece Narodowej w Warszawie, gdzie znajduje się największy fragment - 151 kart. W 2007 roku wartość Kodeksu doceniła społeczność międzynarodowa, wpisując go na listę Pamięci Świata UNESCO. Sejmik Województwa Podlaskiego ustanowił rok 2023 Rokiem Kodeksu Supraskiego.

„Pewnego razu w błękitnym niebie żył malutki anioł. Miał śnieżnobiałe ubranko i złote skrzydełka. Codziennie przychodził on do Archanioła z jedyną prośbą, by wypuścić go na dół, na ziemię, aby mógł pomagać ludziom, których tak bardzo kochał! „Jesteś jeszcze zbyt mały!” – za każdym razem odpowiadał mu główny anioł”. Takimi słowami rozpoczyna się najnowsza książka Wydawnictwa Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, skierowana głównie, ale nie tylko, do dzieci… O aniołach, tj. niebiańskich stworzeniach Bożych, nie mających swego ciała jak człowiek, lecz przyjmujących ludzką postać, kiedy muszą pojawić się ludziom, również wielu dorosłych wie niewiele. Tym bardziej wskazane jest, aby lekturą tej niedużej, ale bardzo przystępnie napisanej książeczki, zainteresowali się wszyscy, bez względu na wiek.

SPIS TREŚCI:

Opis Świętej Liturgii św. Jana Złotoustego Liturgia katechumenów
Liturgia wiernych
Tropariony i kondakiony dwunastu wielkich świąt
Tropariony i kondakiony niedzielne
Tropariony i kondakiony dni tygodnia
Tropariony i kondakiony wybranych świętych
Tropariony i kondakiony ogólne i wielicznija Panichida

SPIS TREŚCI:

Opis Świętej Liturgii św. Jana Złotoustego
Liturgia katechumenów
Liturgia wiernych

W czasach, kiedy na podlaskich wsiach nikt nie widział jeszcze telewizora, ani nawet nie mógł go sobie wyobrazić, kiedy nie było jeszcze radia, a książka lub gazeta była wielką rzadkością, najważniejszym źródłem wiedzy o świecie był ustny przekaz. W każdej wiejskiej społeczności istniała mniej lub bardziej liczna grupa mieszkańców, którzy z uwagą obserwowali otaczający ich świat i ludzi, a swoje spostrzeżenia w formie opowieści przekazywali współmieszkańcom. Opowieści powielane wielokrotnie, bądź to w czasie długich zimowych wieczorów, bądź też w czasie innych spotkań towarzyskich, często ulegały modyfikacjom i nabierały nowych treści. W rezultacie prawda przeplatała się z fikcją, a wspólną cechą było to, że oddawały one sposób myślenia i mentalność mieszkańców wsi. Takie właśnie opowiadania napisane na podstawie zasłyszanych relacji znalazły się w zbiorze „Nasze seło, prawda i wydumane”.