Prawosławne oblicze Italii

Opis

Jednym w głównych kierunków działalności Wydawnictwa Warszawskiej Metropolii Prawosławnej jest przybliżanie wiernym naszej Cerkwi w Polsce, jak też osobom innych wyznań bogatej spuścizny hagiograficznej Prawosławia. W minionych latach Wydawnictwo wydało szereg opracowań poświęconych świętym prawosławnym w Polsce, Ameryce, Białorusi czy Gruzji. Wpisując się w tej kierunek pracy w bieżącym roku światło dzienne ujrzała książka pióra ks. Piotra Nazaruka, prawosławnego duchownego niosącego posługę duszpasterską na Sardynii, która w znacznej swej części poświęcona jest najbardziej znanym świętym, których życie ziemskie związane było z terytorium współczesnych Włoch, a których kult jest na tym terenie nieprzerwanie pielęgnowany.
Prezentowana książka jest – siłą rzeczy – jedynie częściową i powierzchowną prezentacja tego tematu, bowiem odsłania ona niewielką część (dokładnie 42 postaci) niezliczonego zastępu świadków Chrystusa, których imiona zapisały się w pamięci wiernych Kościołów lokalnych.
Przybliżając zawartość publikacji Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa w przedmowie do książki napisał m.in.: „Rozłam Kościoła w 1054 r. podzielił chrześcijan, stwarzając dwa ośrodki chrześcijańskie, bazujące z jednej strony na starej stolicy Cesarstwa – Wiecznym Mieście Rzymie, a z drugiej na Nowym Rzymie – Konstantynopolu. Wraz z postępującym podziałem Kościoła obie gałęzie chrześcijaństwa rozwijały się zasadniczo niezależnie od siebie, kultywując swoje lokalne tradycje. W wyniku tego z upływem lat stopniowemu zapomnieniu ulegała ważna część wspólnej tradycji Kościoła Chrystusowego. Częstymi ofiarami tego stanu rzeczy byli święci Kościoła niepodzielonego, których jedyną „winą” było to, że znaleźli się po „niewłaściwej” stronie granicy Wschodu z Zachodem. Ich kult przetrwał po dzień dzisiejszy. Często nie jest znany wiernym Cerkwi prawosławnej i to nie tylko w naszym kraju”.
O ile pierwsza, zasadnicza część książki poświęcona jest hagiografii, o tyle w drugiej części swego opracowanie autor opisuje – również w sposób wybiórczy, lecz interesujący – podziemia Rzymu: katakumby, miejsca doskonale pamiętające pierwsze wieki chrześcijaństwa. Ważną wiedzę poznawczą niesie też w sobie zaprezentowany w tej samej części pracy opis podstawowej symboliki starochrześcijańskiej, malarstwa katakumbowego oraz wczesnochrześcijańskiego rytuału pogrzebowego.
Istotny element książki stanowi również aneks, w którym znajdują się teksty liturgiczne związane z prezentowanymi świętymi przełożone na język polski przez prof. Aleksandra Naumowa, znanego badacza wspólnego dziedzictwa Wschodu i Zachodu oraz dawnych dziejów Prawosławia w Rzeczypospolitej. Jak napisał metropolita Sawa w przedmowie „Teksty te niosą w sobie głębię charakteryzującą całą prawosławną hymnografię, dlatego też są godne uwagi i dokładnej, twórczej lektury”.
Książka zawiera obszerną bibliografię oraz resume w języku angielskim i rosyjskim. Ponadto na szczególną uwagę zwraca też wyjątkowo bogata szata graficzna, w ramach której zaprezentowano nie tylko wizerunki ikonograficzne prezentowanych świętych, ale i współczesne fotografie miejsc, z którymi związane było ich ziemskie życie.
Prezentowane opracowanie wydaje się być potrzebne współczesnemu, i to nie tylko prawosławnemu, czytelnikowi.