Dzieła wszystkie, t. 42

Opis

Tom 42 serii Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu zawiera drugą część komentarza św. Tomasza do słynnej Etyki nikomachejskiej Arystotelesa – tekstu poświęconego m.in. szczęściu, cnotom, jako sposobom dążenia do niego, oraz przyjaźni. Osobnym niewielkim dziełem zamieszczonym w tym tomie jest Tablica do „Etyki”, która powstała niedługo przed Objaśnieniem „Etyki”. Gatunek literacki zastosowany przez Akwinatę w Objaśnieniu to komentarz ad litteram (czyli „dosłowny”) zwany także sententia. Polega on na odtworzeniu i uporządkowaniu treści komentowanego dzieła z niewieloma własnymi uwagami komentatora. Akwinata przedstawia więc krok po kroku treść kolejnych ksiąg Etyki. Wskazuje przy tym na strukturę tekstu i rekonstruuje tok rozumowania Arystotelesa, niekiedy odrzucając krążące błędne interpretacje myśli tego filozofa lub zaznaczając rozbieżności pomiędzy jego twierdzeniami, a wiarą chrześcijańską. Natomiast Tablica do „Etyki” to rodzaj „wypisów” z Etyki nikomachejskiej Arystotelesa oraz z komentarza do tejże Etyki autorstwa św. Alberta Wielkiego, pod którego kierunkiem św. Tomasz przez jakiś czas studiował. Tablica zawiera alfabetyczny spis definicji, a niekiedy pewnych tez z obu opracowanych w niej dzieł. Pierwotnie spis ten powstał na oddzielnych kartkach jako zestaw fiszek, który posłużył Tomaszowi m.in. do pracy nad częścią moralną Summy teologii. Najprawdopodobniej Tablica była sporządzona przez sekretarzy Tomasza, a nie przez niego samego, ponieważ zawiera powtórzenia, a także tezy Alberta Wielkiego, z którymi Tomasz się nie zgadzał. Długo dzieło to było zapomniane i jest jedynym tekstem Akwinaty, który nie został wydany drukiem przed czasami współczesnymi. Niniejsze wydanie, w tłumaczeniu Marcina Beściaka, jest pierwszym pełnym przekładem na język polski zarówno Objaśnienia „Etyki”, jak i Tablicy do „Etyki”.