Czytanie ikony. W kręgu literatury, teatru i filmu

Opis

Książkę poświęcam malarstwu ikonowemu i jego podwójnej lekturze. Sytuując ikonę pośród innych sztuk i badając ich wzajemne relacje, z jednej strony podejmuję próbę odczytania języka ikony, odkrywania zawartej w niej prawdy, jej najgłębszego sensu religijnego, z drugiej zaś poddaję interpretacji wybrane dzieła literackie, teatralne i filmowe, których twórcy na różne sposoby czytają ikonę, czynią ją ważnym tematem (motywem) utworu lub też odwołują się do estetyki, a co za tym idzie bardziej lub mniej świadomie także do teologii malarstwa ikonowego.

W pierwszym rozdziale książki, zatytułowanym Literackie odczytania i ikony, przedmiot mojej analizy stanowią utwory prozatorskie, wychylone ku ikonie, wskazujące drogę ku ikonowej rzeczywistości przemienionej albo nawet ją odsłaniające (powieści i opowiadania Fiodora Dostojewskiego) czy też będące swoistymi ikonopisami (powieść Mistrz niewidzialnej strony Andrzeja Turczyńskiego). Kolejny rozdział, noszący tytuł Teatralna percepcja ikony, w swej pierwszej części pomyślany został jako refleksja na temat obecności ikony Chrystusa w teatrze. W tym fragmencie książki odnoszę się do spektakli takich twórców teatralnych, jak Jerzy Grotowski, Janusz Opryński czy Romeo Castellucci. (...) W następnym podrozdziale koncentruję się na spektaklu Żywot protopopa Awwakuma Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice, inspirowanym malarstwem ikonowym, by jednocześnie podjąć refleksję na temat rozłamu (raskołu) rosyjskiej duszy, jej jak to ujmuje teatralna wizja Włodzimierza Staniewskiego schizmatyckiej antyświatowości i antycielesności. W ostatnim rozdziale książki Twórcy filmowi wobec sztuki ikony interpretacji poddane zostają dwa filmy: Andriej Rublow Andrieja Tarkowskiego oraz Meteory Spirosa Stathoulopoulosa, które w istotny sposób odnoszą się do sztuki ikony i poddają święty obraz twórczej interpretacji, czyniąc go kluczem do duchowego świata bohaterów.