Biblijna teologia przymierza

Opis

Książka ta – mimo że jest ponownym opracowaniem akademickich wykładów na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie – nie roztrząsa jeszcze jednego „akademickiego zagadnienia”. Raczej chce służyć pomocą dostarczoną przez teologię biblijną szeroko pojętemu duszpasterstwu i pogłębionej lekturze całego Pisma Świętego.
Dzisiejsza lectio continua Pisma Świętego obu Testamentów w cyklu liturgicznych czytań mszalnych stawia przed kapłanem, głoszącym homilię czy choćby krótkie wprowadzenie do orędzia Słowa Bożego, nowe zadanie. Wymaga mianowicie tego, by wskazał wzajemne powiązanie myśli objawionej w Starym i Nowym Przymierzu, by pokazał ich głęboką harmonię. Jednym ze sposobów ułatwiających to zadanie jest uwzględnianie wielkich tematów biblijnych, które rozwijają się przez całą historię świętą, a przy tym pogłębiają się stopniowo już na kartach ksiąg późniejszych drogą refleksji autorów natchnionych nad tym, co pisali ich poprzednicy. Wśród takich wielkich tematów biblijnych szczególne miejsce zajmuje idea przymierza, zwłaszcza wzajemny stosunek – schematycznie ujmując – dwóch przymierzy Boga z ludzkością: Starego i Nowego.
Wprawdzie nie wszystko, co zawiera się w tej książce, da się w całości powtórzyć w homilii czy katechezie, ale katechecie czy czytelnikowi Pisma ukaże jeszcze jedną wielką syntezę myśli Bożej. Pogłębi się obraz jednej z podstawowych struktur objawienia ujmowanego całościowo. Takich syntez nie dawało duchowieństwu seminaryjne wykształcenie do czasu wprowadzenia wykładów z teologii biblijnej czy dziejów zbawienia. Temu właśnie brakowi chce przynajmniej częściowo zaradzić niniejsza książka. Zaadresowana ona jest również do tych wszystkich, którzy nieustannie czytają Pismo Święte.
Na pytanie: ile było przymierzy Boga z ludźmi? – każdy z nas samorzutnie odpowie: dwa. Tego nas naucza Kościół już na poziomie nauki katechizmu. Ten dwudział: Stare (dziś często zastę­powane nazwą „Pierwsze”) i Nowe Przymierze prawidłowo dzieli dzieje zbawienia na zasadnicze części, jakimi są Obietnica i Dopełnienie, mając uzasadnienie także w słownictwie biblijnym. To słownictwo jest już wynikiem pewnej refleksji teologicznej widocznej w Nowym Testamencie. Dzięki niej „przymierze” nie jest już tylko faktem jednorazowym, lecz charakterystyką jakiejś epoki. Jednakże rozpatrując analitycznie poszczególne etapy powolnego rozwoju dziejów zbawienia, znajdziemy na kartach Pisma Świętego więcej przymierzy w znaczeniu faktów. Kolejno je omówimy w rozdziale następnym, bynajmniej przez to nie zacierając zasadniczego dwudziału Stare – Nowe, doniosłego pod względem teolo­gicznym (Augustyn Jankowski OSB)