Chorał gregoriański

Chorały gregoriańskie w wykonaniu Karmelitów Bosych. Płyta zawiera 25 utworów - to kompozycje śpiewane niegdyś w klasztorach karmelitańskich podczas uroczystej liturgii w dniu święta św. Jana od Krzyża. Nagranie to może stać się dla każdego drogą do głębszego przeżywania obecności Bożej, prowadząc do szczerej modlitwy serca, w skupieniu, w uniżeniu przed Bogiem, do modlitwy nieustannej.

Piątkowy wieczór, cała sobota, niedziela – do obiadu, to ramy czasowe do wypełnienia jednej jednostki rekolekcyjnej. Całość rekolekcji stanowi pięć jednostek, zsynchronizowanych z biegiem roku liturgicznego.

1. Wprowadzenie, Adwent – Objawienie Pańskie (tomik 1a; czas realizacji jednostki: koniec października/listopad);

2. Chrzest Pański, Wielki Post – Wielki Tydzień (czas realizacji jednostki: koniec stycznia/luty);

3. Oktawa Wielkanocy – Pięćdziesiątnica (czas realizacji jednostki: po oktawie);

4. Trójcy Przenajświętszej – koniec sierpnia (czas realizacji jednostki: lipiec);

5. Wrzesień – Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata (czas realizacji jednostki: wrzesień).

Jak widać po układzie tych rekolekcji, nie chodzi w nich o samo przygotowanie do głębszego przeżycia świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, ale o wejście w dialog z Bogiem, do którego On nas zaprasza przez cały rok, abyśmy lepiej zrozumieli swoje miejsce w Kościele, oraz Kościół, w który wszczepił nas Chrystus – wspólnotę życia, wiary i miłości, Jego Ciało, którego On jest Głową.

W tych rekolekcjach rozważania będzie wspierała tyniecka ikebana – sztuka układania kwiatów o wschodnich korzeniach, jednak opracowana w Tyńcu od podstaw na potrzeby liturgii, traktowana jako modlitwa, praca i dar.

Bóg nie przerywa dialogu z nami, zapoczątkowanego na modlitwie, ale ten dialog wzbogaca podczas naszej pracy, także przez nasze spotkania z ludźmi i czas odpoczynku, pomagając nam zgłębić Ewangelię.

W sumie nic nowego. Wiemy, że Jezus w swoich przypowieściach o Królestwie Bożym wielokrotnie odnosił się do najprostszych prac, dobrze znanych swoim słuchaczom, i do wydarzeń z życia codziennego.

To również zachęta, aby każdy z uczestników tych rekolekcji spojrzał na swoje prace i potraktował je jako medytacje w działaniu, zatem dialog z Bogiem, który nas przemienia, bowiem dużo ważniejszy od końcowego efektu naszej pracy jest sam proces, który podczas pracy trwa, a przemienia nie samo tworzywo, którym się posługujemy, lecz także i nas samych.

Czy ktoś ma prawo do chorału? Chciałoby się rzec: Kościół! Ale przecież chorał pozostaje niezaprzeczalnym, uniwersalnym wytworem kultury – nawet jeśli jego brzmienie wyjęte jest z pierwotnego kontekstu liturgicznego! A trzeba zauważyć, że chociaż liturgia jest dzisiaj dostępna (przynajmniej zewnętrznie) każdemu, trzeba przyznać, że chorału jest w niej coraz mniej. Więcej go natomiast w mediach, nagraniach – w internecie. Trochę na koncertach. Pojawia się jako nastrojowe tło, muzyczny wyraz mniej lub bardziej określonej egzotyki. Oczywiście tu i ówdzie istnieją jeszcze klasztory, ale i w nich nie zawsze śpiewa się chorał. Zadziwia więc jego istnienie. Tak naprawdę, poniekąd wydziedziczony ze swego właściwego środowiska, radzi sobie całkiem dobrze. A może należałoby powiedzieć inaczej – że w dzisiejszych czasach nie wystarczą mu dotychczasowe ramy, chce zaistnieć mocno na zewnątrz. I tak się dzieje. Ale czy traci przez to swoją tożsamość? A może jest jeszcze bardziej sobą?

Benedyktyni tynieccy nie nagrywali swoich śpiewów gregoriańskich od ponad 40 lat. Jest to zatem płyta unikalna i bezprecedensowa. Zawiera 25 utworów poświęconych w większości chwale Świętego Benedykta!

Prezentowana płyta jest głosem z najstarszego z funkcjonujących polskich klasztorów. W Opactwie Tynieckim chorał rozbrzmiewa codziennie; mnisi każdego dnia śpiewają Nieszpory i Kompletę, a przy wielkich świętach także Jutrznię.

Chorał to więcej niż śpiew i więcej niż modlitwa. Najstarszy śpiew Kościoła wciąż porywa i koi serca. II Sobór Watykański podkreśla, iż „Śpiew gregoriański, Kościół uznaje za własny śpiew liturgii rzymskiej. Dlatego w czynnościach liturgicznych powinien on zajmować pierwsze miejsce, wśród innych równorzędnych rodzajów śpiewu.