Historia Kościoła

Nowe wydanie jednej z najważniejszych monografii Soboru Nicejskiego, przepracowane i uzupełnione z okazji 1700. rocznicy zwołania pierwszego soboru powszechnego (325–2025).

Praca jest owocem wieloletnich studiów Henryka Pietrasa SJ nad dokumentami soborów powszechnych i aktami synodów starożytnego Kościoła oraz jego szczególnych zainteresowań Soborem Nicejskim. Autor drobiazgowo analizuje teksty źródłowe, zamieszczając je w przekładzie i greckim oryginale. W komentarzu do nich kwestionuje większość obiegowych, a nierzadko fundamentalnych opinii na temat celów zwołania soboru, osób, które odegrały na nim kluczową rolę, oraz znaczenia sformułowanych kanonów i przyjętego credo. Odchodzi od utartych wyjaśnień i stawia nowe hipotezy, według których rzeczywista rola Soboru Nicejskiego jest zaskakująca. Rezygnuje przy tym z naukowego żargonu i o realiach starożytnego Kościoła mówi, używając najnowszej terminologii oraz odwołując się do współczesnych analogii. Tę ważną monografię czyta się niczym powieść detektywistyczną.

Wśród wymienionych w książce kapłanów są niezłomni, którzy przeszli przez więzienia i szykany, zostali ze swoją owczarnią i wiernie jej służyli do końca. Niektórzy z nich zapisali się w historii Kościoła na Białorusi jako męczennicy. Bez nich nie byłoby kapłanów nowego pokolenia, którzy w czasach ateizmu przeszli formację do kapłaństwa potajemnie albo w seminariach w Kownie i Rydze, a po upadku Związku Sowieckiego – w Grodnie i Pińsku. Oni wspierali pokolenie starszych i doświadczonych kapłanów, aby przejąć od nich pałeczkę sztafetową w posłudze Kościoła jako sakramentu powszechnego zbawienia.

Książka przedstawia całościowy przegląd życia i posługi kapłanów w trudnych czasach ateizmu i początkach odrodzenia. Ich świadectwo wiary i posługi będzie bardzo pożyteczne w formacji nowych kapłanów i ich służeniu w nowych czasach. Kościele XXI wieku nie bój się, idź naprzód i prowadź ludzi do portu wiecznego zbawienia ze świadectwem kapłanów przedstawionych w tej książce.

W niniejszej monografii zaprezentowano historię i działalność Towarzystwa św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich w latach 1850-1959. Powstało ono z inicjatywy bł. Fryderyka Ozanama w 1833 roku w Paryżu. Na ziemiach polskich pierwsze konferencje założono w 1848 na terenie Śląska, następnie w 1850 w Wielkopolsce oraz w 1858 w Galicji. Na terenie zaboru rosyjskiego pierwszą konferencję utworzono dopiero w 1906 roku. Szczególnie szybko konferencje rozwijały się na terenie zaboru pruskiego. Jednak w wyniku Kulturkampfu ich działalność została znacznie ograniczona. Okres międzywojenny przyniósł dalszy rozwój Towarzystwa w Polsce. W latach trzydziestych XX wieku w znaczący sposób wzrosła liczba zarówno członków jak i samych konferencji. Lata II wojny światowej uniemożliwiły normalną działalność Towarzystwa na ziemiach polskich. Poszczególni członkowie starali się włączać w działalność dobroczynną w ramach Rady Głównej Opiekuńczej. W trudnych realiach powojennych funkcjonowanie Towarzystwa było ograniczone do kilku miejscowości. W latach 1949-1956 konferencje św. Wincentego a Paulo kontynuowały posługę wśród potrzebujących jedynie na terenie Krakowa. Po przejęciu przez komunistów w 1959 roku majątku trwałego i funduszów Towarzystwo faktycznie zaprzestało swojej działalności. Konferencje przez cały czas prowadziły bardzo szeroką działalność charytatywną, oświatowo-edukacyjną i kształtującą postawy religijne, naśladując patrona św. Wincentego a Paulo. Towarzystwo św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich odegrało znaczącą rolę w umacnianiu tożsamości narodowej. Mimo granic zaborczych jego członkowie starali się utrzymywać łączność między sobą. Oddziały terenowe Towarzystwa miały wielu sympatyków, dobroczyńców, który wspierali działalność organizacji nie tylko modlitwą, ale także stałymi ofiarami. Konferencje współpracowały także z różnymi organizacjami, a przede wszystkim ze Stowarzyszeniem Pań Miłosierdzia, Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia oraz ze Zgromadzeniem Księży Misjonarzy.

Pasjonująca opowieść o ostatnich latach ziemskiego życia Pana Jezusa spisana na podstawie pism mistyków i pierwszych chrześcijan. Książka rzuca nowe, ożywcze spojrzenie na Nowy Testament, a zarazem wprowadza w kontemplację Chrystusa – prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka. Niektórzy z naszych braci i sióstr w Chrystusie, kontemplując Ewangelię, stali się w tajemniczy sposób świadkami scen o charakterze ewangelicznym. Po starannym zebraniu ich świadectw postanowiłem dokładnie je zbadać, rozeznając wszystko w świetle modlitwy oraz nauki i zachowując tylko to, co wydało mi się najlepsze według kryteriów historycznych i wiary. Oby to ludzkie dzieło pomogło wielu ludziom wyraźniej dostrzec stałość Boskich nauk, które od I wieku licząc, zostały nam przekazane w całości i raz na zawsze przez posługę Kościoła apostołów i ich następców zjednoczonych ze św. Piotrem. (fragment Przedmowy)

Miał rację św. Augustyn, gdy na kartach swych Wyznań zanotował: „Jakże wielki jesteś, Panie. […] Stworzyłeś nas bowiem jako skierowanych ku Tobie. I niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie”. Tego niepokoju doświadcza każdy, zwłaszcza od chwili, gdy stanie wobec pytania o sens życia. Nie sposób przed tym pytaniem uciec, choć stawiamy je sobie chyba zbyt rzadko. Niemniej, co nie powinno dziwić, dopada nas ono zupełnie niespodziewanie. Wtedy je sobie uświadamiamy. Odpowiedź zaś nie jest prosta. Co więcej, nawet nieźle poinformowany dr Google tym razem też nie przyjdzie z pomocą naszym egzystencjalnym lękom, które targają naszym sercem. Z pomocą przyjść może ta właśnie książka. (…)

Nazajutrz w Markowej to fabularyzowana opowieść oparta na faktach, przedstawiająca historię tych, którzy mimo zagrożenia własnego życia ratowali innych. Autor w niezwykle sugestywny sposób przedstawia złożone relacje polsko-żydowskie w Markowej, a punktem wyjścia do opowiedzenia tych historii jest egzekucja bł. rodziny Ulmów. Wielkim bogactwem, jakie zawiera niniejsza publikacja, są spisane świadectwa ludzi, którzy pamiętają tamten czas. Nazajutrz w Markowej to opowieść o tym, że „kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat”.