Duchowy wzrost

Wewnętrzny dziennik przejścia przez noc kryzysu - Wewnętrzny głos miłości H.Nouwena

W literaturze duchowej niewiele jest tekstów, które tak przejmująco, a zarazem z taką powściągliwością, odsłaniają intymne zmagania człowieka z własną kruchością, jak dziennik Henriego J.M. Nouwena, opublikowany pod tytułem Wewnętrzny głos miłości. Wędrówka od udręki do wolności. Nie jest to książka pisana z myślą o publikacji, lecz wewnętrzny zapis człowieka, który zmagając się z rozpadem relacji, utratą sensu i głębokim egzystencjalnym lękiem jednocześnie usiłuje uchwycić ostatnie nici nadziei.

Kiedy czytelnik sięga po ten tekst, wchodzi w przestrzeń, która rzadko bywa odsłaniana publicznie: przestrzeń ciemności, w której gasną nie tylko słowa modlitwy, ale także podstawowe przekonania o byciu kochanym, potrzebnym, o możliwości życia dalej. A jednak to właśnie w tej przestrzeni, przez miesiące duchowego wygnania, Henri Nouwen teolog, psycholog, nauczyciel na Harvardzie i Yale, który ostatecznie wybrał życie we wspólnocie z osobami z niepełnosprawnością intelektualną zapisuje słowa, które stają się dla niego codziennym drogowskazem: proste, surowe, nieraz jakby wypowiadane szeptem do samego siebie.

Jak mądrze kochać siebie i bliźnich oraz pracować nad uczuciowością?
W jaki sposób twórczo przekształcać myślenie o sobie i innych?
Dlaczego schematy emocjonalne mają wpływ na duchowość?
Jak dziecięce zranienia, tęsknoty i niezaspokojone potrzeby rzutują na naszą dorosłość?

Każdy człowiek ma w życiu różne codzienne przyzwyczajenia. Są w nas jednak nawyki dużo bardziej złożone i trwałe, sięgające zwykle okresu dzieciństwa – schematy. Gdy pozostają niedojrzałe, stają się pułapką, w którą stale wpadamy, i skutecznie sabotują nasz rozwój – zarówno w wymiarze reakcji emocjonalnych, relacji międzyludzkich, jak i życia religijnego.

Objawiona już w Starym Testamencie, a w sposób najdoskonalszy i pełny w Jezusie Chrystusie, tajemnica Bożego miłosierdzia jest głęboko wpisana w historię ludzkości. Dobrze była znana wszystkim pokoleniom ludzi Starego Przymierza i nie mniej żywą jej świadomość mają pokolenia Nowego Przymierza. Nie zawsze jednak stanowiła dla człowieka najważniejsze kryterium jego wyborów i działań. Na przestrzeni wieków człowiek niejednokrotnie okazywał swoją niewierność Bożemu miłosierdziu, która zawsze jak każda niewierność godziła w jego bytowanie i zagrażała jego spełnieniu się zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i wspólnotowym. Nie brakowało jednak osób, które budziły świadomość tej niewierności człowieka i przywoływały go do kierowania się i życia na co dzień tym właśnie miłosierdziem.

Świat nieustannie się przekształca, jednak pragnienie człowieka, by spotkać Boga jest niezmienne. Louis Dupré, wybitny filozof religii, przekonuje, że głębia doświadczenia mistycznego nie jest zarezerwowana dla nielicznych – jest ono w swej istocie proste i dostępne dla wszystkich. Autor w fascynujący sposób wprowadza nas w tajniki mistyki chrześcijańskiej oraz inspiruje do przeżywania duchowości w taki sposób, by przemieniała ona naszą mentalność, podejście do rzeczywistości oraz spojrzenie na siebie samych i innych ludzi. A przede wszystkim otwierała nasze serce na Tego, w którym „żyjemy, poruszamy się i jesteśmy”.

Pełny obraz duchowości chrześcijańskiej obejmuje więcej, często bardzo różnych, postaw niż te, jakie spotykamy u ludzi, dla których zwykliśmy rezer­wować miano „mistyków”... Nasze własne doświadczenia tajemniczej obec­ności w noc Bożego Narodzenia, niewytłumaczalnej radości wielkanocnego poranka, wewnętrznej ciszy sa­motnej modlitwy, choć tak skromne, niemniej w pełni sytuują się na tej samej płaszczyźnie co doświadczenia mistrzów życia duchowego.

Tyle się mieści w naszym sercu… Emocje nie tylko nasze, ale innych ludzi, których spotykamy, z którymi żyjemy. Tak samo jakaś część nas jest w sercach innych - to niby takie oczywiste, ale warte przypomnienia. Między innymi o tam, jest najnowszy tomik jakże popularnych opowiadań napisanych bądź zebranych przez tego włoskiego autora.

Zielnik duchowy to wybrane fragmenty literatury z komentarzem autora. To zbiór „myśli wiecznie zielonych”, których mądrość nie przemija. Wojciech Surówka OP w swojej książce, na wzór dawnych florilegiów, zebrał dla czytelników kwiaty i zioła – kolekcję myśli, cytatów o ponadczasowej treści, która rezonuje ze współczesnym czytelnikiem oraz odpowiada na jego bieżące potrzeby i problemy. Ten nietypowy zielnik ma współczesny rys i nie pachnie naftaliną, za to zaprasza do korzystania z nieprzemijającej mądrości. Znajdziemy w nim teksty, które mogą nas nakarmić duchowo, dostarczając argumentów w dyskusjach i pomagając w chwaleniu Boga. To książka i na ból serca, i na brak wiary.

Żeby zgłębić prawdę o sobie, trzeba wyruszyć w duchową podróż, która jest jednocześnie powrotem do swojego autentycznego „ja” głęboko zakorzenionego w Bożej obecności w nas. Ojciec M. Basil Pennington, mnich i propagator modlitwy głębi, wyjaśnia, że kluczem do tej przemiany jest kontemplacja, która pozwala nam uwolnić się od natłoku myśli i otworzyć się na bezpośrednie doświadczenie Boga. Prowadzeni przez Ducha Świętego odkrywamy, że nasza wartość nie zależy od tego, co robimy, ale od tego, kim jesteśmy w Bożych oczach.

Stwórca prowadzi nas do pełni poznania naszego prawdziwego „ja”, do odrzucenia fałszywego obrazu siebie samych i odkrycia swej niepowtarzalności. Uniezależniając się od opinii innych i własnych wyobrażeń na swój temat, możemy się rozwijać, doświadczać wolności i odnosić się życzliwie do otaczającej nas rzeczywistości.

W modlitewnym spojrzeniu świat nie dzieli się na rzeczy czy sprawy wielkie albo małe. Ludzi modlących się można rozpoznać po pragnieniu uproszczenia życia. Nie ma dla nich lepszych i gorszych miejsc przy stole, mniej lub bardziej nobilitowanych ludzi. Prostota i ubóstwo pociągają ich, jakby wyczuwali w nich tajemniczą obecność.

Ks. Krzysztof Grzywocz

Czy jest idealny moment na to, by trwać na modlitwie przed Bogiem, patrzeć w oczy ukochanej osobie, dbać o relacje z rodziną i znajomymi, rozmawiać czy wypić wspólnie kawę? Ksiądz Krzysztof Grzywocz – uznany rekolekcjonista, kierownik duchowy i teolog, który zaginął w Alpach w 2017 roku – był przekonany, że najlepszym czasem na spotkanie zarówno z drugim człowiekiem, jak i z Chrystusem jest każdy dzień naszego życia.

Porównując życie duchowe do metaforycznej wizyty w ufortyfikowanym mieście (folwark, komnata reprezentacyjna, jadalnia, sypialnia, gabinet, kaplica itd.), autor oferuje bardzo prostą metodę pozwalającą rozpoznać miejsca cierpienia oraz grzechu w naszym życiu i oprzeć się atakom Kusiciela, by w pełni korzystać z naszej wolności dzieci Bożych. Ta bardzo praktyczna metoda, będąca owocem jego posługi egzorcysty diecezjalnego, jest skierowana do każdego wierzącego, traktującego poważnie swoje życie duchowe, a w szczególności temat walki duchowej.

Książka Irminy Wolniak, znanej w mediach społecznościowych jako "pastorowa od emocji", pokazuje, jak wiele wsparcia dla naszego psychicznego dobrostanu i wewnętrznego rozwoju można zaczerpnąć z uniwersalnych zasad chrześcijaństwa. Ten osobisty przewodnik pomaga również odnaleźć się na zakrętach życia i odkryć, że Bóg ma niewiele wspólnego z naszym wewnętrznym krytykiem.

Bóg wybiera do współpracy ludzi zwykłych. W Jego dłoniach stają się oni jak perły. Kazimiera Gruszczyńska była kobietą o osobowości niesłychanie rzadko spotykanej. Na drodze pełnienia uczynków miłosierdzia jej dusza stała się jednolita, twarda jak stal hartowna, czysta jak lilia; była to dusza jak jednolity granit, który mógł być na wietrze, upale, słońcu, a nie skruszył się. Cały wachlarz jej cnót pokazuje ta książka.