Homiletyka

W hołdzie Matce Bożej Zawadzkiej w 100-lecie koronacji Jej cudownego obrazu. Czytanki majowe

Jeśli będziemy od siebie wymagać tylko rzeczy podstawowych, nasze życie stanie się sympatyczną, czasem nawet dostatnią wegetacją, ale w życiu chodzi o coś więcej, chodzi o esencję życia i dlatego życie trzeba planować i wymagać od siebie więcej. Nie można żyć z dnia na dzień, bo to nikomu nie służy. Nawet w zakresie materialnym życie z dnia na dzień to jakaś loteria pełna napięcia. Trzeba planować, bo taki zamysł Bóg wpisał w naszą zdolność myślenia.

Kazania ks. Tomasza Grabowskiego są adresowane do wszystkich, którzy w życiu codziennym chcą kierować się nauką Bożą. Przytoczone w nich przykłady i nawiązania do sytuacji życiowych pomagają zrozumieć fragmenty Ewangelii, które słyszymy podczas Mszy św. Prosty język kazań sprawia, że stają się one zrozumiałe dla każdego i na długo zostają w pamięci.

Spis treści

Okres Bożego Narodzenia
Msza w nocy
Msza w dzień
Święto św. Szczepana
Objawienie Pańskie
Niedziela Chrztu Pańskiego
Okres wielkanocny
Msza Wigilii Paschalnej
Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego
Poniedziałek Wielkanocny
Niedziela Bożego Miłosierdzia
Wniebowstąpienie Pana Jezusa
Zesłanie Ducha Świętego
Okres zwykły
Uroczystość Trójcy Świętej
Uroczystość Świętych Piotra i Pawła
Uroczystość Podwyższenia Chrystusowego Krzyża
Uroczystość Wszystkich Świętych
Kazania przed południem
Kazania na cmentarzu
Dzień Zaduszny
Uroczystość Chrystusa Króla

Było to dawno, bo w latach 70. ubiegłego wieku, ale o mszach odprawianych przez księdza Tischnera dla przedszkolaków w kościele Świętego Marka w Krakowie krążyły i krążą legendy. Do teraz uczestnicy mszy wspominają, że były to jedyne w swoim rodzaju wydarzenia. Dziś ksiądz podchodzący z mikrofonem do dzieci nie robi już takiego wrażenia, ale wtedy była to rewolucja. A cóż dopiero ksiądz, który na mszę przychodził z własnym misiem!

Prezentowana książka przywołuje klimat tamtych spotkań i pokazuje Tischnera jako mistrza kontaktu z dziećmi. Znalazł się w niej zapis pięciu kazań z kościoła Świętego Marka zachowanych w archiwum rodzinnym, zredagowanych tak, żeby były przystępne w lekturze, a jednocześnie oddawały ducha tych niezwykłych spotkań. Tischner dialoguje z dziećmi o tym, czym jest Kościół, ile razy trzeba przebaczać, co się dzieje na ołtarzu w czasie mszy. Rozmawia z nimi też o wakacjach w Bułgarii, ulubionych zabawkach i słabostkach rodziców. W ten sposób powoli – i z humorem – wprowadza je w świat wielkich tajemnic chrześcijaństwa i najważniejszych ludzkich wartości. Prócz tego w książce znalazły się trzy opowiadania dla dzieci pod wspólnym tytułem Wakacyjne odkrycia, napisane przez księdza Tischnera w 1975 roku.

Całość została opracowana przez Wojciecha Bonowicza, który od lat zajmuje się spuścizną księdza. We wstępie do książki Bonowicz rekonstruuje przebieg mszy odprawianych przez Tischnera, przywołując zabawne epizody, dobrze obrazujące, z jakimi trudnościami musiał zmagać się ksiądz rewolucjonista, który postanowił, że dzieci będą mogły przynosić na msze maskotki i pytać go, o co tylko chcą.

„Czas zbawienia” to zbiór wybranych fragmentów homilii i rekolekcji Abpa Grzegorza Rysia z ostatnich czterech lat. Większość z nich jest komentarzem do czytań wielkopostnych i trzech świętych dni - Wielkiego Czwartku, Wielkiego Piątku i Wigilii Paschalnej, dlatego książka może być pomocna w lepszym rozumieniu i głębszym przeżywaniu czasu pokuty, Triduum Paschalnego i radości Zmartwychwstania. Ale Słowo Boże nie daje się zamknąć tylko w jednym rozumieniu. Mimo iż Abp Ryś komentował je w konkretne dni, w odniesieniu do konkretnych wydarzeń, Słowo które wyjaśnia, jak i jego słowa dotykają najgłębszych i najważniejszych wymiarów, trosk i pragnień człowieka. „Czytacie Biblię jako obietnicę? – pyta Abp Ryś. - Nie jako książkę historyczną o tym, co się kiedyś działo, ale jako obietnicę? Biblia jest zapisem obietnicy Boga dla nas”. Nie na tydzień, nie na rok, ale na całe życie…

Oddajemy w ręce Drogich Czytelników tomik homilii okolicznościowych o. Włodzimierza Zatorskiego OSB, doświadczonego kaznodziei i rekolekcjonisty. Autor za pomocą kazań opisuje jak bardzo sakramenty i liturgia są uobecnieniem Boga oraz Jego działania na ziemi. Przypomina w ten sposób teologiczne pojęcie łaski, bo to właśnie przez nią człowiek może mieć swój udział w nadprzyrodzonym życiu Trójcy. I tak realizuje się powołanie człowieka do wieczności. Całość przekazu można by wyrazić sentencją: „Miłość karmi się obecnością”, bo przez sakramenty Bóg, który jest miłością (por. J 4,8), pragnie być obecny w życiu ziemskim człowieka od jego narodzin po śmierć. Liturgiści powiedzieliby od chrztu do pogrzebu. Adresatami homilii są Adam i Ewa. To tylko pozornie fikcyjne imiona, gdyż pod nimi kryją się konkretni ludzie znani Autorowi. Czytelnikom daje to szansę odnaleźć cząstkę siebie w nich, wstawić w miejsce ich imion własne. Nawiązanie do pierwszych rodziców z Księgi Rodzaju każe myśleć o początku, o źródle, o podstawach, a przede wszystkim o tym, co zgodne z zamiarami Stwórcy. Homilie ojca Włodzimierza to zbiór cennych porad życiowych i wyjaśnień niektórych prawd wiary. Mogą być przydatne do modlitewnych rozmyślań. Kaznodziejom pomogą przy układaniu dobrych homilii.

Rewelacyjna książka dla duszpasterzy. Dotrzeć z biblijnym orędziem zbawienia do wdzięcznych, ale wymagających słuchaczy, jakim są małe dzieci, nie jest wcale łatwo! Język powinien być prosty, ale nie infantylny, do tego trafne obrazowanie, użycie rekwizytów, prowadzenie dialogu, niewymuszona serdeczność. Duszpasterze potrzebują więc sprawdzonych materiałów, na których mogą się oprzeć. Autorzy prezentowanej publikacji, którzy na pracy duszpasterskiej z dziećmi znają się jak mało kto, zawarli w niej całe bogactwo swych kaznodziejskich doświadczeń z pracy z najmłodszymi. Wiedząc, jak trudno jest na dłużej utrzymać ich uwagę, w proponowanych przez siebie kazaniach zastosowali wiele metod aktywizujących – dzięki nim dziecko staje się nie tylko słuchaczem, ale także współtwórcą kazania. Do książki dołączono płytę z nagraniami, które stanowią dla księży pomoc w głoszeniu, a dla dzieci – w przeżywaniu i zapamiętywaniu słowa Bożego.

Spis treści

Cykl I

Kazanie 1. Zdrada Judasza
Kazanie 2. Cierpienia Jezusowych rąk
Kazanie 3. Cierpienia Jezusowego języka
Kazanie 4. Cyrenejczyk i Weronika na drodze krzyżowej
Kazanie 5. Blisko dziecka jest matka
Kazanie 6. Krzyż Chrystusa znakiem zbawienia i chwały

Cykl II

Kazanie 1. Tragiczna postać Judasza
Kazanie 2. Lekcja pokory i służby
Kazanie 3. Smutek Getsemani i sąd nad Jezusem
Kazanie 4. „Zaprawdę powiadam ci, dziś ze Mną będziesz w raju”
Kazanie 5. „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią”
Kazanie 6. Mój połamany Chrystus

Cykl III

Kazanie 1. Na modlitwie zrozumiesz siebie i świat cierpienia
Kazanie 2. Jezus opuszczony, ale nie człowiek
Kazanie 3. Jezus sądzony i nasze sądy o innych
Kazanie 4. Ustanowienie Eucharystii
Kazanie 5. Chrystusowa droga krzyżowa i nasza
Kazanie 6. Krzyż Chrystusa i nasze życie

Cykl IV

Kazanie 1. Jezus w Getsemani: „Piotrze, ty śpisz?”
Kazanie 2. „Kogo szukacie?”
Kazanie 3. „Przyjacielu, po coś przyszedł?”
Kazanie 4. „Jeżeli źle powiedziałem, udowodnij, co było złego. A jeżeli dobrze, to dlaczego Mnie bijesz?”
Kazanie 5. „Jeśli z zielonym drzewem to czynią, cóż się stanie z suchym?”
Kazanie 6. „Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?”

Cykl V

Kazanie 1. Krzyż znakiem prawdy Bożej
Kazanie 2. Krzyż to znak zbawienia
Kazanie 3. Krzyż znakiem Bożej mocy
Kazanie 4. Życie oddać za przyjaciół
Kazanie 5. Jezus i Jego Matka
Kazanie 6. „Pragnę”

Cykl VI

Kazanie 1. Jezus na śmierć skazany
Kazanie 2. Krzyż na drodze krzyżowej Jezusa i naszej
Kazanie 3. Spotkanie z Matką
Kazanie 4. Szymon na drodze krzyżowej
Kazanie 5. Weronika na drodze krzyżowej
Kazanie 6. Krzyż znakiem zbawienia

Cykl VII

Kazanie 1. Odrzucenie Boga w Starym i w Nowym Testamencie
Kazanie 2. Winnica zwyrodniała, bezowocna
Kazanie 3. Żywe źródła i popękane cysterny szczęścia
Kazanie 4. Droga odejścia od Boga
Kazanie 5. Ofiara krzyża spełniona
Kazanie 6. Chrystus skarży się na brak modlitwy w naszym życiu

Autor zbioru, ks. Teodor Szarwark, patrzy na mękę Chrystusa przez pryzmat Czwartej pieśni o Słudze Pańskim z Księgi Izajasza. Rozważając poszczególne jej fragmenty, zwraca szczególną uwagę na cierpienie Zbawiciela i Jego rany, w których dostrzega lekarstwo na rozmaite trapiące człowieka choroby duszy. Zachęca do tego, by z ufnością czerpać łaski, zbliżając się do krzyża, na którym zawisło zbawienie świata – Bóg-Człowiek „przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy” (zob. Iz 53,5).

Uzupełnieniem kazań pasyjnych jest zamieszczona na końcu propozycja rozważań stacji drogi krzyżowej.

Kazania wygłoszone podczas Patriotycznych Pielgrzymek Kibiców na Jasną Górę.

Ogólnopolskie Patriotyczne Pielgrzymki Kibiców na Jasną Górę są fenomenem tak w skali kraju, jak i całej Europy. Od lat gromadzą tysiące osób z najróżniejszych środowisk. Ich idea zrodziła się w sercu legendarnego kibica Lechii Gdańsk i działacza opozycyjnego Tadeusza Duffeka, zmarłego po ciężkiej chorobie w 2005 r. Zainspirował on ks. Jarosława Wąsowicza, który od samego początku jest organizatorem Pielgrzymek i duchowym przewodnikiem pielgrzymujących do Jasnogórskiego Sanktuarium kibiców z całej Polski.

Chrześcijańska miłość do Ojczyzny jest wypełnieniem czwartego przykazania Dekalogu, ukazującego obowiązki zarówno tych, którzy sprawują władzę, jak i tych, dla których dobra jest ona sprawowana. Wydaje się jednak, że problemu patriotyzmu nie można zatrzymać w wymiarze teoretycznych rozważań. Patriotyzm to codzienne życie, ciągłe stawanie w postawie miłości do ojczyzny. To dobra praca, troska o swoją rodzinę, o dobro wspólne, szanowanie tradycji i pamięci narodowej, to poznawanie nowych zakątków ojczyzny, dbanie o jej piękno i czystość. Być patriotą to stawiać ojczyznę ponad sławę i pieniądze, to być dumnym z tego, że się jest Polakiem.

fragment homilii
ks. Jarosława Wąsowicza z 13 grudnia 2008 r.

„Wejść w Jego godzinę” to cykl kazań pasyjnych i rozważań drogi krzyżowej dla dorosłych. Autor nawiązuje w nich do tematu roku duszpasterskiego 2019-2020, poświęconego Eucharystii – wielkiej tajemnicy wiary. Rozważania oparte na słowie Bożym oraz tradycji Kościoła, napisane prostym i przystępnym językiem, pogłębiają naszą duchowość eucharystyczną i praktyczną wiedzę na temat Mszy Świętej. Eucharystia jest bowiem największym wydarzeniem w historii ludzkości, uobecniającym zbawczą mękę i śmierć Chrystusa oraz wielką miłość Boga do człowieka. Jest „sacramentum caritatis”, sakramentem Miłości, bez której nasze codzienne życie staje się puste i nie do zniesienia.

Książka niniejsza została stworzona przede wszystkim jako pomoc w tworzeniu homilii dla dzieci. Po drobnych adaptacjach można ją wykorzystać w czasie katechezy, szczególnie jeżeli część zajęć poświęcamy na studiowanie z dziećmi tekstów niedzielnych Ewangelii. Także rodzice, którzy wprowadzają swoje dzieci w świat wiary i próbują rozmawiać z nimi o przesłaniu Dobrej Nowiny, znajdą tu dla siebie pomocne myśli.

Ogólnym założeniem homilii jest ich prostota polegająca na uchwyceniu z treści Ewangelii najczęściej tylko jednej myśli. Czasem jest to główna myśl niedzielnego czytania, często jednak któraś z myśli drugoplanowych, łatwiejszych do przyswojenia przez dzieci.

Publikacja stawia sobie za cel przybliżenie bogactwa treści wystąpień arcybiskupa Ablewicza adresowanych do alumnów tarnowskiego seminarium duchownego. Stąd też tytuł zbioru – Kazania i przemówienia do kleryków (pod tym tytułem ukaże się kilka pozycji wydawniczych, stanowiących kolejne części tego samego zbioru wystąpień).

Część pierwsza, niejako wprowadzająca, zawiera kazania wygłaszane do kleryków w kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie z okazji rozpoczęcia i zakończenia roku formacyjnego oraz przemówienia kierowane do nich podczas akademii inauguracyjnych w seminaryjnej auli.

W zbiorze refleksji osnutych na kanwie niedzielnych czytań, wzbogaconych odniesieniami i aluzjami do świata współczesnej kultury, nauki i literatury, autor wchodzi z czytelnikiem w inspirujący i osobisty dialog, czyniąc rozważanie słowa Bożego intelektualną i duchową przygodą, owocną dla każdego, kto zechce podjąć to wyzwanie i zadanie.

Ks. Michał Bednarz
Sakramenty przedłużeniem ziemskiej działalności Jezusa
Sakramenty uzdrowienia
Sakrament pokuty i pojednania
Sakrament namaszczenia chorych
Sakramenty w służbie komunii
Sakrament święceń (kapłańskich)
Sakrament małżeństwa

Zbiór kazań św. Maksyma, który po śmierci św. Ambrożego, został biskupem Turynu świadczą o jego głębokiej trosce o życie duchowe i materialne swoich parafian, bez względu na ich status społeczny i wykształcenie. Żył w czasach politycznej i ekonomicznej niestabilności, dlatego w swoich kazaniach piętnował przede wszystkim powszechne w tym czasie formy złodziejstwa i dorabiania się na cudzym nieszczęściu. Nieustannie też przypominał wiernym, że życie chrześcijańskie wymaga również wypełniania swoich obywatelskich obowiązków. Barwny język, odwołania do codzienności oraz nieszablonowe interpretacje Pisma Świętego pozwalają czytelnikowi odkryć w osobie autora nie tylko wykształconego teologa, lecz także człowieka z krwi i kości, rozmodlonego proboszcza szczerze zatroskanego o swoich parafian.

Na niniejszy tom składają się kazania związane tematycznie z okresem Bożego Narodzenia i Wielkanocy, uzupełnione o mowy wygłoszone we wspomnienia świętych i inne święta liturgiczne. Każde z nich zostało poprzedzone krótkim wprowadzeniem charakteryzującym dany okres liturgiczny oraz komentarzem do nauczania św. Maksyma. Słowa Świętego pozostają do dziś aktualne i mogą stać się doskonałą inspiracją dla tych, którzy poszukują pogłębionego przeżywania tajemnicy Wcielenia i Odkupienia.

Ksiądz Pogodny oddaje w ręce swoich czytelników najnowszą książkę z inspiracjami do kazań dla dzieci na Rok A. Książka napisana prostym językiem, z licznymi przykładami, zawiera fragmenty Ewangelii, pytania do dzieci oraz propozycje piosenek. Ta książka to znakomita pomoc w homiliach dla dzieci, w katechezach, w rozmowach rodzinnych z najmłodszymi. Zresztą, kto zna Księdza Pogodnego ten wie, że warto jego książki mieć i korzystać!

Doświadczenie dnia codziennego uczy nas, że dziś trudno żyć według wskazań Chrystusa. Moim cichym marzeniem w czasie pisania homilii było to, aby ludzie, którzy będą je głosili lub czytali, uwierzyli, że słowo Boże skierowane jest do każdego z nas, że każdego dnia można żyć prawami Ewangelii i że życie według nich to nasza codzienna wędrówką do nieba.

Homilie, które przedstawiam szanownym czytelnikom, nie pretendują do tego, by traktować je jako nowatorskie rozważania biblijne czy teologiczne. Są raczej wynikiem osobistych przemyśleń, wiary i modlitwy kapłana pracującego obecnie w bazylice Mariackiej w Krakowie, a w przeszłości służącego przez osiemnaście lat Polonii amerykańskiej.

Przykłady z życia wzięte, liczne cytaty i poruszanie praktycznych tematów opisujących duchowe dylematy współczesnych wyznawców Chrystusa mogą uczynić lekturę tej książki bardzo interesującą. Mam nadzieję, że czytelnicy z życzliwością przyjmą moje dzielenie się z nimi prawdami Ewangelii – ks. Marian Bendyk.

Odpowiedni język kazania czy homilii ma kluczowy wpływ na owocność uczestnictwa we Mszy św. Głosząc wiernym ich językiem, przywołując przykłady z życia codziennego i nawiązując choćby do wydarzeń bliskich każdemu z nas, kazanie staje się nie tylko czytelniejsze, ale przede wszystkim bardziej bliskie każdemu. Z łatwością można odnieść je do sytuacji osobistej, zachować długo w pamięci, a zwłaszcza wykorzystać w zmianie naszego życia.

Podobnie jak w dwóch poprzednich zbiorach kazań i tym razem udało się to autorowi. Posługuje się współczesnym językiem wolnym od niezrozumiałych wyrażeń czy przesadnych porównań. Poszerza zakres odniesień m.in. co cytaty z dzieł literackich czy fragmenty pism papieskich, to sprawia, że nauka płynąca z kazań trafia do wszystkich niezależnie od ich przygotowania.