Teologia

Jean Daniélou SJ (1905-1974) był jednym z najwybitniejszych teologów naszych czasów, ekspertem Soboru Watykańskiego II. Jako specjalista od historii początków chrześcijaństwa głosił ideę powrotu do źródeł, której sam był niestrudzonym pionierem. Swoją teologiczną myśl, której sercem jest kontemplacja planu Bożego i jego realizacji w rozmaitych momentach dziejów, budował na gruncie najbliższej mu patrologii. W pismach Ojców odnajdywał syntetyczne ujęcia nauki Kościoła, gdzie nierozdrobniona jeszcze na poszczególne dyscypliny teologia stanowiła jedną wielką całość. Z pasją badawczą wyszukiwał biblijne źródła liturgicznej symboliki, która kieruje ku niewidzialnej Boskiej rzeczywistości, zarówno poprzez widzialny znak, jak i ukryty w nim głębszy teologiczny sens.

Kluczowym dziełem w twórczości kardynała Jeana Daniélou jest powstała w czasie II wojny niewielka książka Znak Świątyni. Autor stwierdził, iż zawarł w niej "prawie wszystko, co miał do powiedzenia". W kolejnych tekstach tylko rozwijał wcześniejsze idee, czego przykładem są artykuły prezentowane w tym zbiorze.

Ten wywiad-rzeka jest pasjonującą rozmową o Biblii przeprowadzoną z Ks. Abp. Marianem Gołębiewskim, Metropolitą Wrocławskim. Spojrzenie na tę jedyną w swoim rodzaju Świętą Księgę przez pryzmat przeżywania jej przez wybitnego znawcę Pisma Świętego i arcybiskupa, pozwala uczestniczyć w wielkiej przygodzie duchowej, wciągającej czytelnika w zawiłości wiedzy biblijnej, ukazywane językiem przystępnym, zrozumiałym dla każdego. Śledząc tok owej rozmowy przekonujemy się, że głębia Pisma Świętego otwiera się tylko przed tymi, którzy czytają Je oczyma wiary i pobożności, a jednocześnie oczyma nauki. Właśnie te dwa punkty widzenia znalazły swoje spełnienie w dwóch częściach tej książki, obejmujących zarazem poznawanie i przeżywanie Biblii. Słowami zachęty do podążania za nurtem tej rozmowy rzeki niech będzie wypowiedź św. Ambrożego, cytowanego przez Księdza Arcybiskupa za Ojcem Świętym Benedyktem XVI: Gdy człowiek bierze do ręki z wiarą Pismo Święte i je czyta, znów przechadza się z Bogiem w raju.

Dziewiąta kwestia w zbiorze kwestii dyskutowanych O mocy Boga św. Tomasza z Akwinu dotyczy w głównej mierze pojęcia „osoba” i­ sposobu stosowania go w myśleniu i mówieniu o Bogu. Wierzący, który z całego serca stara się kochać objawionego i objawiającego się Boga, może przez całe życie nie zadawać sobie pytań zawartych w tej kwestii, a mimo to w szczerej prostocie, poprawnie i dokładnie ujmować dyskutowane tutaj prawdy wiary. Z drugiej jednak strony zadanie pytań zawartych w tej kwestii i prześledzenie odpowiedzi Akwinaty może przynieść wierzącemu wiele nieuchwytnego dotychczas światła i sprawić subtelną radość, bo odkrywanie rozumności tajemnic wiary jest jedną z najszlachetniejszych i najbardziej uprzywilejowanych pomocy w jednoczeniu się z żywym Bogiem. Tomaszowy sposób przyjmowania Bożego objawienia sprawia, że wyrażenie „rozumność wiary” nie musi być oksymoronem ­ można wręcz powiedzieć, że usilne staranie o odnajdywanie rozumności wiary opartej na objawieniu jest dla Tomasza imperatywem. Atrakcyjność wyjaśnień Akwinaty polega również na tym, że rozważania o Bożym byciu kimś osobowym można analogicznie zastosować do myślenia o ludzkim byciu kimś osobowym, a więc do odkrywania własnej tożsamości, jak też do myślenia o byciu kimś osobowym każdego człowieka. fragment Wprowadzenia do kwestii IX Piotra Lichacza OP

Co oznacza usprawiedliwienie z wiary? Wraz z postępem naszej szczegółowej ekspozycji, odpowiedź stopniowo będzie stawała się jaśniejsza; musimy jednak zacząć od krótkiej definicji. Ta doktryna mówi nam, że Bóg zaaranżował drogę, dzięki której mężczyźni i kobiety mogą być zbawieni, i z Nim pojednani. On sam tego wszystkiego dokonał. Ona mówi nam, że na podstawie tego, co zrobił przez swojego Syna, naszego błogosławionego Pana i Zbawiciela, Bóg za darmo przebacza ludziom i udziela im całkowitego rozgrzeszenia; co więcej, zostają ubrani w sprawiedliwość Jezusa Chrystusa i w Bożych oczach są uznani za prawych i sprawiedliwych. Poza wspomnianym aspektem, jest też inny. Jesteśmy ubrani w sprawiedliwość Chrystusa, która jest nam "udzielona", "poczytana" i dlatego jesteśmy w Bożych oczach do zaakceptowania. Jak wyraża to rozdział 5 werset 19, "staliśmy" (BG) się sprawiedliwymi przed obliczem świętego i sprawiedliwego Boga.
W tym jest zawarta istota doktryny usprawiedliwienia z wiary. Stwierdziwszy to, pozwólcie mi dowieść, że w zupełności jest zaczerpnięta z Pisma Świętego. Każdy więc, kto nie zgadza się z tą doktryną, z tą nauką, nie zgadza się z Pismem Świętym. Ona nie jest ludzką teorią lub koncepcją; nie jest podobna do żadnej ludzkiej filozofii; ona nie jest czymś, co ludzie "odkryli" w Piśmie Świętym. To jest ważne, bo są doktryny głoszone przez odłamy chrześcijańskiego kościoła - tymczasem udzielimy im takiego określenia - których nie ma w Piśmie Świętym. Oznacza to, że zaczerpnięto je z tradycji i dodatkowych, udzielonych im objawień. Jednak nasze stanowisko jako protestantów, opiera się na tym, że każdą naukę i doktrynę testujemy przez Słowo Boże, dlatego ważne jest, żebyśmy zrobili to teraz.

Prawie niczego nie napisano o tym, co przydarzyło się Jezusowi przez ten długi czas odosobnienia, kiedy był prowadzony przez Ducha Świętego. Równocześnie jednak ten sam Duch mówi nam: zaczerpnijcie z tego źródła wody żywej, której potrzebujecie, żeby stać się wiernymi mieszkańcami pustyni. Nie powinniśmy dopuścić w nas samych lęku przed duchową pustynią, na którą powołuje nas Duch Święty, bo pustynia jest czymś zwykłym. Oddalenie na pustynię nie oznacza po prostu zerwania częstych kontaktów z ludźmi. Jest to przyjęcie postawy, w której wewnętrzny dialog coraz mniej dotyczy nowych, atrakcyjnych myśli, lecz raczej zmierza do skupienia się na jednej Osobie. Przebywamy na pustyni tylko z jednego powodu – jesteśmy tam dla Jezusa.

Prezentowana praca p. R. Tichego stanowi rzetelne, wnikliwe, wzorcowe, odkrywcze i pionierskie studium w zakresie antropologiczno-teologicznej doktryny św. Bernarda z Clairvaux. Na szczególną uwagę zasługuje doskonała, wnikliwa, naukowa analiza tekstów Doktora Miodopłynnego oraz logiczność bogatych wniosków i całościowa naukowa synteza przeprowadzonych badań przy pomocy doskonale przygotowanego i realizowanego warsztatu naukowego. Publikacja niniejszego studium, jako dzieło wysokiej rangi naukowej, będzie ważnym wydarzeniem; stanie się ubogaceniem w bibliotekach naukowych instytucji i winno stać się swoistym „katalizatorem” intensywnie podejmowanych badań naukowych w zakresie chrześcijańskiej teologii mistycznej. Pośrednio winno służyć także jako ważna i ubogacająca lektura na drogach życia duchowego. (Paweł Placyd Ogórek OCD, em. prof. UKSW)

Warto głębiej wejrzeć w Pismo Święte, odnaleźć cząstkę siebie i swojej duchowej drogi w wojownikach izraelskich ufających Bogu, w zbuntowanym Jonaszu, krnąbrnym Locie, gadatliwej Marcie. Warto dostrzec własne tęsknoty i wiarę w moc dobra w Danielu- mężnym wybawicielu Zuzanny, w hojnym sercu Abrahama, w ufnym Elizeuszu, wyczekującym Jezusa Bartymeuszu, zasłuchanej w Mistrzu Marii.

W oparciu o Pismo Św. i współczesne przepowiednie, opis wydarzeń, jakie mogą nastąpić (jeśli nie będzie pokuty i nawrócenia) w niedalekiej już przyszłości. Publiczne ujawnienie się Antychrysta. Powstanie Rządu Światowego i jego upadek. Pouczenie, dlaczego i jak należy uniknąć przymusowego przyjęcia znaku Bestii. Po przeczytaniu tej książki każdy będzie wiedział, jak zachować się wobec osoby Antychrysta, aby uniknąć wiecznego potępienia (bestseller!).

Błogosławiony Stefan Wyszyński. Prymas Tysiąclecia. Autorytet XX wieku. Wielki patriota. Wizjoner. Człowiek niezłomny, który umiał rozpoznawać znaki czasu, „czuł” polskie społeczeństwo, kochał polską historię i literaturę. Przesłanie, które zostawił kolejnym pokoleniom, jest wciąż zaskakująco aktualne i świeże. Dzisiaj tak samo potrzebne jak w czasach, w których wybrzmiało. To antidotum na polskie bolączki, podziały i spory oraz szerzący się coraz bardziej relatywizm. Słowem – nadzieja na otrzeźwienie. W ręce czytelników oddajemy odświeżoną wersję niezwykłej książki, która zawiera zbiór wypowiedzi kard. Wyszyńskiego na temat miłości do Boga, Maryi i Ojczyzny.

„Książka [...]w bardzo szczególny sposób dotyka powojennej historii naszego miasta, historii, ludzi, którzy zmuszeni do opuszczenia drogich sercu miejsc i zabierania tego, co mieli najcenniejszego – w tym cudownego obrazu – na swój nowy dom wybrali właśnie Kamień Pomorski i jego okolice. Książka ta, może być pięknym wspomnieniem dla wielu byłych mieszkańców Brzozdowic, zaś dla młodego pokolenia Kamienia Pomorskiego dobrą lekcją historii.”

Dzieje Mojżesza, które możemy odczytać w księgach Starego Testamentu (Wj, Lb, Pwt), są nie tylko ciekawym opowiadaniem wydarzeń z przeszłości, ale też "zwierciadłem", w którym warto odczytać własne dzieje, radości i rozterki. W postaci Mojżesza możemy odnaleźć w pewnym sensie samych siebie, powołanych przez Boga do naszej życiowej misji, żyjących z Nim w głębokiej relacji, wędrujących do ziemi obiecanej przez pustynię tej rzeczywistości, w której żyjemy, wreszcie odpowiedzialnych za mniej czy bardziej liczną grupę tych, których Bóg nam powierzył i którzy nam zaufali.

Popularna książka-poradnik życia chrześcijańskiego napisana przez Tomasza á Kempis. Powstała prawdopodobnie przed rokiem 1427. Przetłumaczono ją na 95 języków. Jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych (po Biblii) ksiąg chrześcijańskich. Popularność zdobyła nawet wśród niechrześcijan. W Polsce pierwszy (anonimowy) jej przekład ukazał się w 1545 r. Kolejne wydania w tłumaczeniu m.in. ks. J. Wujka, poety S. Grochowskiego, J. Wielowieckiego, ks. A. Jełowickiego ukazywały się w chwilach szczególnie trudnych dla Rzeczypospolitej. W czasie II wojny światowej książkę tę drukowano w Londynie i wysyłano do obozów jenieckich, trafiała do obozów koncentracyjnych, a także do środowisk polskich, które znalazły się poza Ojczyzną.

W pisarstwie Isaaka Bashevisa Singera (1904–1991), laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, piszącego w języku jidysz, wyróżniają się krótkie formy literackie, często sięgające do postaci ludowych, opowieści i baśni. Książka jest nie tyle do przeczytania, co do czytania. Składają się na nią urywki zaczerpnięte z opowieści Singera, opatrzone komentarzem przez ks. Romana E. Rogowskiego. One właśnie tworzą pierwszą część książki. Część drugą stanowią wybrane fragmenty z osobistej książki Singera, Miłość i wygnanie, z komentarzami. Natomiast część trzecia to wyimki z wypowiedzi Singera pochodzące z Rozmów z Isaakiem Bashevisem Singerem, które przeprowadził z nim inny pisarz – Richard Burgin, co na język polski przełożyła Elżbieta Petrajtis-O’Neill dla Wydawnictwa ATEXT.Tytuł książki został zaczerpnięty z opowiadania Noc w Brazylii: „Życie jest rydwanem Boga, a śmierć zaledwie cieniem Jego bata”.

Pisma ascetyczne św. Bazylego Wielkiego (ok. 329–379) należały w starożytności i należą do dzisiaj, zwłaszcza na chrześcijańskim Wschodzie, do ścisłego kanonu lektur duchowych. Stanowią podstawę teologiczną całego monastycyzmu wywodzącego się z tradycji greckiej, a nadto, przez przekład łaciński, wywarły znaczny wpływ na prawodawstwo zakonne Zachodu.

Tom obejmuje najbardziej znane pisma ascetyczne św. Bazylego Wielkiego (+379): Reguły dłuższe i Reguły krótsze, zwane także Wielkim Asketikonem lub Regułami monastycznymi.

Zawierają one odpowiedzi na pytania stawiane przez ówczesnych chrześcijan podejmujących życie ascetyczne według wskazań Ewangelii. Odpowiedzi są proste, a zarazem wymagające, naznaczone ludzką i nadprzyrodzoną mądrością duchownego ojca, którego proszono o poradę czy wyjaśnienia.

Obie Reguły, wraz z utworami przedstawionymi w I tomie Pism ascetycznych św. Bazylego tworzą zbiór, nazwany przez autora Zarysem ascezy.

Pisma ascetyczne św. Bazylego Wielkiego (ok. 329–379) należały w starożytności i należą do dzisiaj, zwłaszcza na chrześcijańskim Wschodzie, do ścisłego kanonu lektur duchowych. Stanowią podstawę teologiczną całego monastycyzmu wywodzącego się z tradycji greckiej, a nadto, przez przekład łaciński, wywarły znaczny wpływ na prawodawstwo zakonne Zachodu.

Najważniejsze z nich tworzą zbiór, który ułożył sam Bazyli, nazywając go Zarysem ascezy. Niniejszy tom zawiera – po raz pierwszy w polskim przekładzie – początkowe pisma tego zbioru, a więc: Wstęp do Zarysu ascezy, O sądzie Bożym i O wierze oraz Reguły moralne.

Kto narodził się Betlejem?
Kto pokochał nas wszystkich?
Kto zmarł i zmartwychwstał?
Mój Przyjaciel Jezus!
Ta prosta książeczka pomoże przybliżyć małemu dziecku postać Jezusa.

Opublikowane trzy teksty biskupa Aleksandrii Atanazego powstały mniej więcej w połowie IV wieku. Dwadzieścia pięć lat po Wielkim Synodzie Nicejskim i po wielu próbach utworzenia nowego wyznania wiary zdał on sobie sprawę, że dla żadnego credo nie da się uzyskać powszechnego poparcia i dyskusje na ten temat mogą się ciągnąć w nieskończoność. Zaczął więc wyjaśniać, propagować i popierać to, które ułożono w Nicei, wykazując, że jest ono najlepszym z możliwych ujęć wiary chrześcijańskiej. Dzięki zaangażowaniu Atanazego synod ten z czasem został uznany za Pierwszy Sobór Powszechny

Kolejny tom (III/2) Komentarza do Kodeksu Prawa Kanonicznego pod redakcją ks. prof. Józefa Krukowskiego, wydany przez Pallottinum, obejmuje kanony zawarte w księdze IV KPK, zatytułowanej Uświęcające zadanie Kościoła. Normy znajdujące się w tej księdze regulują czynności liturgiczne dotyczące sprawowania sakramentów i innych aktów kultu Bożego w Kościele katolickim obrządku łacińskiego. Materiał normatywny księgi IV ujęty jest w 420 kanonach: 6 kanonach wstępnych i 3 częściach. Część I pt. Sakramenty obejmuje zagadnienia związane z poszczególnymi sakramentami (chrzest, bierzmowanie, Najśw. Eucharystia, sakrament pokuty, namaszczenia chorych, święcenia, małżeństwo). Najwięcej miejsca poświęcono sakramentowi małżeństwa i związanym z nim zagadnieniom, takim jak: troska duszpasterska o przygotowanie do małżeństwa, przeszkody zrywające, zgoda małżeńska, forma zawarcia małżeństwa, skutki małżeństwa, małżeństwo mieszane, rozłączenie małżonków, uważnienie małżeństwa.

W części II pt. Pozostałe akty kultu Bożego omówiono m.in. takie kwestie, jak sakramenty, Liturgia godzin, pogrzeb chrześcijański, kult świętych. W części III: Miejsca i czasy święte przedstawiono zasady dotyczące spraw i okoliczności, które mają bezpośredni związek z aktami kultu Bożego (np. kościoły, kaplice, sanktuaria, dni świąteczne).
Jak piszą autorzy we wstępie: w księdze IV określono warunki wymagane do ważności i godziwości aktów i funkcji w dziedzinie kultu Bożego, określono materię i formy w sprawowaniu sakramentów i sakramentaliów oraz wymogi moralno-prawne względem ich szafarzy.

Listy Hieronima stanowią zabytek o pierwszorzędnym znaczeniu nie tylko dla poznania jego biografii, ale całego społeczeństwa przełomu IV i V wieku. Napisane w mistrzowskim stylu z punktu widzenia językowego, onieśmielają wręcz erudycją i szerokością zainteresowań Autora. Przede wszystkim na uwagę zasługują listy egzegetyczne i moralne.

Obecne wydanie przedstawia tekst łaciński listów oraz tłumaczenie ks. Jana Czuja, poprawione pod względem językowym i uzupełnione na podstawie wydania krytycznego oryginału w serii CSEL. Na tom trzeci składa się kolejnych 35 listów. Zamiarem redakcji jest zakończyć wydanie całości epistolarium w ciągu dwóch lat, z koniecznymi indeksami w tomie ostatnim.

13 maja 2008 roku Wojciech Sumliński został zatrzymany przez ABW pod zarzutem oferowania oficerowi WSI pozytywnej weryfikacji. Gdy dowiedział się, że zostanie aresztowany, próbował popełnić samobójstwo. Murem stanęli za nim koledzy dziennikarze, którzy stali się mimowolnymi bohaterami „afery podsłuchowej”.