Prawosławie

Krassimir Stantchev Kilka słów o Aleksandrze Naumowie Teresa Chynczewska-Hennel Dyplomaci weneccy w Rzeczypospolitej XVII wieku Tomasz Kempa Melecjusz Smotrycki kontra król Zygmunt III w sprawie wyświęcenia prawosławnych władyków przez patriarchę Teofana III (publikacja nieznanych źródeł) Robert Mariusz Drozdowski Kozaczyzna Zaporoska wobec synodów kijowskich w latach 1628-1629 Сергей Темчин Cв. Алексей, Человек Божий, и пророк Елисей, Человек Божий: как безымянный сирийский святой «римского» происхождения получил греческое имя Viviana Nosilia Ruski Polikarp a polski Polikardus, czyli o tym, co staroruska przeróbka ma jeszcze do powiedzenia o Rozmowie mistrza Polikarpa ze śmiercią Jan Stradomski Apokryficzne proroctwo o Chrystusie w pogańskiej świątyni boga Apollona i jego znaczenie dla badań nad związkami literatury ruskiej z Bałkanami Alicja Nowak W czytaniu ksiąg trzeba się lubować - Michał Ślozka o księgach Ежи Остапчук Предисловия блаженного Феофилакта Болгарского к Евангелиям в киевских Евангелиях тетр 1697 и 1712 гг. Izabela Lis-Wielgosz О emigracji duchowej, czyli wychodźstwie „ze świata” (próba interpretacji fenomenu kobiecej anachorezy) Dominika Gapska Sw. Paraskewa-Petka z Epiwatu - kilka uwag o serbizacji kultu Antoni Mironowicz Święty męczennik Makary Kaniewski (Tokarzewski) (1605-1678) Lilia Moroz-Grzelak Jezuici i ich świat w rosyjskich i radzieckich wydawnictwach leksykograficznych Галя Симеонова-Конах, Теодора Конах Към въпроса за българската емиграция в земите на хабсбургската монархия в пьрвите десетилетия след Чипровското въстание от 1688 година Mirosław Piotr Kruk Graffiti w malowidłach ortodoksyjnych Aleksandra Sulikowska-Bełczowska Aleksander Newski — święty mnich i bohater wschodniej Słowiańszczyzny Agnieszka Gronek Graficzna teza filozoficzna Damiana Galachowskiego ku czci Rafała Zaborowskiego. Analiza treści Мая Иванова Картината „ Светите Кирил и Методий ” от Ян Матейко и нейната история Aleksandra Michalska Spotkanie sacrum i profanum w przestrzeni cerkwi św. Jerzego we wsi Zlatolist w Bułgarii Bibliografia Aleksandra Naumowa, oprac. Marzanna Kuczyńska

Spis treści:
1. Molitwa ko Preswiatoj Bohorodice
2. Chrystos woskres
3. Paschalnyj Hymn
4. Dusza moja ty hresznaja
5. Spasitiel mój
6. Hrysznyk słuchaj
7. Hospodi pomiłuj
8. Nauczi mienia, Boże, smiritsia
9. Wozzwanije ko Hospodu
10. Pred Toboju, mój Boh
11. Wiruju Hospodi
12. Sława Bohu za wsio!
13. Nietoskuj dusza dorohaja
14. Strannik
15. Otcze Niebiesnyj
16. Caryce moja prebłahaja
17. K Tiebie, o Matier Prieswiataja
18. Mira zastupnice
19. My Tia błahajem
20. Zastupnice usierdnaja
21. O, Wsiepietaja Mati
22. O, Niebiesnaja Caryca
23. Sarowskij les
24. Kol sławien
25. Hora Afon
26. Samaranka
27. Preobrażenije Hospodnie
28. Iz Chrama Chrystos
29. Smirenije
30. K Tiebie o Boże
31. Kak choroszo w Twojem Chramie
32. O Wsiepietaja Diewo
33. O Caryca Prebłahaja
34. Polezno molitsia
35. O, hore mnie hreszniku
36. Pryiditie christianie
37. Psałom 33 (fragment)
38. Hora Hrabarka
39. O błudnom synie
40. Nie ropszczy czełowiek
41. O zabłudszej owce
42. Słowo miru
43. O czom skorbiet'
44. Molitwa hresznika
45. Otcze nasz
46. K Tiebie o Boże, ja wzywaju
47. Poniatije o Krestie; szto jest' krest
48. Anhiełu Chranitielu
49. Cerkownyj zwon
50. Caryca Niebiesnaja
51. O Wsiepietaja Caryca
52. Pred Ikonoju Bożyjej Matieri „Wsiech skorbiaszczych Radost’”
53. Monastyr
54. Molitwa
55. Nauczy mienia Boże
56. Pieśń Swiatomu Muczeniku Mładiencu Hawryiłu
57. Boże moj, Boże!
58. Pieśń o strasznom sudie
59. Sława, sława w wysznich Bohu!
60. Pasli pastyri wiwci na hori
61. Oj zijszła zorja weczerowaja
62. Preczystaja Diewo, Mati naszego kraju
63. Preczystaja Diewo, Mati Chołmskija Rusi
64. Spiewajtie, ludi, kto żyje na swietie
65. W Lesnoj nam sja objawiła
66. Ko preswiatoj Bogorodice Turkowickoj. Pomozi nam, Chrystie Boże
67. Mati miłosierdija
68. Starokorniańskaja Był

Z błogosławieństwa Jego Ekscelencji, Arcybiskupa Lubelskiego i Chełmskiego Abla, siostry turkowickiego monasteru oddają w ręce czytelników kolejne wydawnictwo – książkę obszerną, bo 496-stronnicową, bogato ilustrowaną, solidnie wydaną i oprawioną w wydawnictwie Orthdruk. Książkę poświęconą naszej prawosławnej wierze „od kuchni”.

Kulisy wspólnych rodzinnych posiłków, ich rola i towarzysząca im atmosfera, religijne, wypływające z kalendarza cerkiewnych świąt i postów tradycje i zwyczaje, wypróbowane monasterskie przepisy – to zasadnicze, ale z pewnością nie wszystkie tematy poruszane w tej książce.

To, w Kogo i jak wierzymy, przejawia się w naszym codziennym życiu. Chrześcijanie od samego początku wyróżniali się tym, że „przebywali razem i wszystko mieli wspólne” (Dz 2,44). Każda chrześcijańska, prawosławna rodzina jest w małej skali obrazem całej Cerkwi. Dlatego jaka rodzina, taka wiara i jaka wiara, taka rodzina. Dlatego też „Nasza wiara od kuchni” zachęca do jak najczęstszego bycia RAZEM przy stole - razem z rodziną i z Bogiem.

Arcybiskup Abel w przedmowie do książki napisał: „Siostry Monasteru Opieki Matki Bożej w Turkowicach z troski o wiernych żyjących w świecie przygotowały Wam, drodzy Bracia i Siostry, nową książkę pt. „Nasza wiara od kuchni”. Jestem w pełni przekonany, iż owoc ich pracy to dzieło unikatowe i pionierskie, bowiem w przystępny sposób ukazuje, jak codzienne życie prawosławnej rodziny odnosi się do Boga (…). Każdy Czytelnik dzięki lekturze niniejszej książki będzie mógł mieć kontakt ze wspaniałą oazą duchowości, jaką jest monaster. Tam bowiem można doświadczyć przemieniającej życie łaski Bożej. Mnisi i mniszki są bardzo często osobami, które choć miały w świecie wszelkie predyspozycje do tego, aby osiągnąć sukcesy, to jednak z umiłowania Boga pozostawili bogactwo i zrezygnowali z kariery, aby rozwijać życie duchowe poprzez nieustanną modlitwę, czuwania i posty. Czerpanie wiedzy duchowej i praktycznej z tej książki pomoże jej Czytelnikom w pogłębieniu tożsamości prawosławnej oraz zachęci do praktykowania zdrowego trybu życia”.

Proponujemy ci, młody przyjacielu wspólnie z nami zanoszący do Boga modlitwy, początek Psałterza, księgi wchodzącej w skład Świętej Biblii. Czytając tę zadziwiającą księgę, odnajdziesz mądre duchowe porady-pouczenia dotyczące wielu przypadków życiowych. W pieśniach tych odnajdziesz przepiękne przykłady skruchy. Napełnione siłą duchową psalmy zachowają cię pod dachem Najwyższego, gdy w chwili niebezpieczeństwa przywołasz ochraniającego cię Anioła Stróża słowami modlitwy z Psałterza. W tej niewielkiej książeczce zamieszczamy siedem psalmów, które są najczęściej używane w naszym prawosławnym nabożeństwie.

Format kieszonkowy rytu Sakramentu Małżeństwa w Kościele Prawosławnym

Tekst w transliteracji rosyjskiej i tłumaczeniem na język polski

Katalog wystawy „Nasza Pamięć” wydany przez Białoruskie Towarzystwo Historyczne. Po raz pierwszy wystawa prezentowana była w Zaleszanach 29 stycznia 2018 roku w rocznicę spalenia wsi przez oddział Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, zwany 3 Wileńską Brygadą NZW pod dowództwem kpt. Romualda Rajsa ps. „Bury”. Wystawa odwiedziła też m.in. Bielsk Podlaski, Hajnówkę i Siemiatycze. Sam projekt „Nasza Pamięć” został zainicjowany przez Białoruskie Towarzystwo Historyczne wraz z Fundacją Kamunikat.org. Inicjatywa jest jednak otwarta na wszystkich chętnych bez względu na przynależność organizacyjną, a także narodowościową i wyznaniową oraz przekonania polityczne. Prawo do historii i pamięci mają wszyscy obywatele Polski. „Nasza Pamięć” to pamięć o tym, co naprawdę wydarzyło się w stosunkach polsko-białoruskich po II wojnie światowej, a co nigdy nie powinno się wydarzyć. „Chcemy uczcić pamięć białoruskich ofiar czynów, które noszą znamiona ludobójstwa i czystek etnicznych. Chcemy zadbać o mogiły tych ofiar i wznieść pomniki, na których znajdą się napisy również w języku białoruskim, bo jako Białorusini ci ludzie zginęli” - piszą w katalogu wydawcy.

PIELGRZYMOWANIE DO ŚWIĘTYCH MIEJSC ... DZIEDZICTWO KULTUROWE
PRAWOSŁAWIA NAD BUGIEM I NARWIĄ ...
KRYNOCZKA - ŚWIĘTE ŹRÓDŁO CUDA W KRYNOCZCE ...
NABOŻEŃSTWA W KRYNOCZCE
CERKIEW W KRYNOCZCE PW. ŚW. BRACI MĘCZENNIKÓW MACHABEUSZÓW
PARAFIA PRAWOSŁAWNA W DUBINACH
CERKIEW ZAŚNIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY W DUBINACH
KAPLICA CMENTARNA - GROBOWIEC RODZINY BAZYLEWSKICH W DUBINACH CERKIEW CMENTARNA ŚW. PROROKA ELIASZA W DUBINACH
ŚWIĘTA PARAFIALNE Z MODLITWĄ PRZY IKONIE ...
ŚWIĘCI BRACIA MACHABEUSZE (1/14 sierpnia)
IKONA BOŻIJEJ MATIERI WSIECH
SKORBIASZCZICH RADOST'
POCIESZYCIELKA STRAPIONYCH.
IKONA BOGARODZICY

NIEUPIWAJEMAJA CZASZA (KIELICH, KTÓRY NIE UPIJA).

Jesienią tego roku upłynie 40 lat od dnia chirotonii biskupiej metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy. Jubileusz ten zainspirował ideę wydania pamiątkowego albumu będącego – jak czytamy w przedmowie do wydania – „hołdem wdzięczności hierarchii, duchowieństwa, mnichów i mniszek oraz wiernych Cerkwi prawosławnej w Polsce dla swego umiłowanego Władyki”. Album ten nosi znamienny tytuł „Zbuduję Cerkiew Moją... (Mt 16,18)”, będący ewangelicznym cytatem słów Jezusa Chrystusa, jednak – jak się wydaje – trafnie odnosi się on również do działalności zwierzchnika Cerkwi prawosławnej w Polsce.
Zasadniczą część albumu stanowią fotografie. To około 400 zdjęć pochodzących z archiwów wielu instytucji i osób. Skupiają one swoją uwagę zaledwie na jednym, lecz jakże ważnym, aspekcie działalności metropolity Sawy, jakim jest budownictwo sakralne i okołosakralne, do którego Eminencja zawsze przywiązywał ogromne znaczenie. Świadczy o tym chociażby liczba dokonanych przez niego w ciągu 40 lat poświęceń kamieni węgielnych, krzyży, ikonostasów, kaplic czy cerkwi, która idzie w setki. Nie wszystkie te uroczystości udało się redakcji przywołać w postaci fotografii. Część z nich została odnotowana w albumie jedynie w formie lakonicznego, krótkiego zapisu umieszczonego przy białym kwadraciku. Jednak większość spośród odbywających się pod przewodnictwem Eminencji uroczystości tego typu została upamiętniona fotograficznie i to te zdjęcia stanowią sedno ilustracyjnej strony albumu. Przy stosownych zapisach redakcja umieściła wówczas różnobarwne kwadraciki, które ułatwiają sprecyzowanie, kadry z jakiej uroczystości zostały na danej fotografii przedstawione. Prezentowany album ukazuje, zatem, rozległy fragment historii Prawosławia w Polsce.
Zasadniczą, fotograficzną część albumu poprzedza cytowana już przedmowa, którą napisał najstarszy po metropolicie Sawie pod względem chirotonii biskupiej arcybiskup lubelski i chełmski Abel. W swym tekście podzielił się on ciepłymi, często osobistymi refleksjami o Jego Eminencji, przekrojowo poruszając różne elementy jego arcypasterskiej posługi. Tekst ten zasługuje na uważną lekturę, bowiem przybliża czytelnikowi zarówno postać bohatera albumu, jak i najważniejsze jego osiągnięcia, z Bożą pomocą dokonane dla dobra Cerkwi i ludu Bożego.
Swój tekst arcybiskup Abel kończy słowami: „Nie będzie przesadnym twierdzenie, że Jego Eminencja Metropolita Sawa w okresie czterdziestoletniej posługi arcypasterskiej uczynił bardzo wiele dla dobra Świętej Cerkwi Prawosławnej. Złożył siebie i całe swoje życie w ofierze Bogu, aby umiłowana przez Niego Cerkiew odrodzona została mocą Przenajświętszego Ducha i zajaśniała chwałą Zmartwychwstałego Pana. My, prawosławni w naszej ojczyźnie – arcybiskupi, biskupi, kapłani, diakoni, mnisi, mniszki i wszyscy wierni, jesteśmy bardzo wdzięczni naszemu wytrwałemu i mądremu Przewodnikowi w wierze za wszystko, co dokonało się z Jego inspiracji i z Jego wielkim zaangażowaniem. Niech Dobry i Miłosierny Bóg błogosławi naszemu Metropolicie Sawie na ‘długie, długie lata’. Zapewniamy również o naszej nieustannej modlitwie o dobre zdrowie i wszelkie potrzebne łaski. Eis polla eti Despota!”.
Warto podkreślić, że liczący około 250 stron album ma atrakcyjną, a zarazem czytelną szatę graficzną, wyraźnie kolorystycznie rozgraniczającą poszczególne dziesięciolecia arcypasterskiej posługi metropolity Sawy. Na końcu książki znajdują się dwa wykazy: „Źródła pochodzenia ilustracji” (to ponad sto pozycji) i „Spis zilustrowanych wydarzeń” (jest ich aż 195). Schludna i miła w dotyku jest również twarda, złocona oprawa zdobiąca album.
Z pewnością album zainteresuje wszystkich, którem bliskie jest Prawosławie w naszym kraju. Na jego kartach, z pewnością, odnajdą wiele znanych im osób, niekiedy w dużo młodszym wieku lub już nieżyjących, a być może odnajdą też siebie… Szczerze zachęcam do nabycia i lektury.

Zarówno dla tych, którzy są zafascynowani dziełami świętego Grzegorza Teologa, jak i dla odbiorców, którzy czytają je bez większego zainteresowania, na przykład z naukowego obowiązku, z pewnością pożyteczne będzie zapoznanie się z dziejami jego życia. Szczegóły życia domowego, stopień wykształcenia, jakość cerkiewnego posługiwania w różnych miejscach i na różne sposoby, połączone z wiedzą na temat kościelnych wydarzeń, w których osobiście uczestniczył to zagadnienia nie tylko intrygujące same przez się. W kontekście lektury dzieł Teologa wydają się one szczególnie pożyteczne, a w pewnych razach nawet konieczne. Jest to wszak droga do rozumienia płodów jego myśli, które ani od strony języka, ani treści do łatwych nie należą. Jest też faktem, że wiele ze wskazanych szczegółów biograficznych odnaleźć można w dziełach samego autora. Znajdują się tam odniesienia do poszczególnych epizodów życia, które św. Grzegorz opisał czy to w sposób poetycki, czy prozą, z większą lub mniejszą dokładnością, w każdym przypadku sam najpełniej się stając świadkiem własnego życia. Święty Grzegorz Teolog urodził się pod koniec lat trzydziestych czwartego wieku po narodzeniu Chrystusa. Taki wniosek możemy wysnuć na podstawie analizy wiersza omawianego lub samego naszego Protagonisty. Autor wspomina w nim ojca przygotowującego się do posługi ołtarza, co miało miejsce przed jego narodzeniem. Z kolei w tym samym dziele autor pisze, że wstępując do Akademii Ateńskiej liczył sobie już lat około trzydziestu.

Prezentowana książka, zgodnie z postawionymi przez Autora celami głównymi i szczegółowymi, wypełnia istniejącą dotąd lukę na rynku rodzimej literatury naukowej w odniesieniu do polskiego prawosławia w Polsce Ludowej oraz III RP. […] Stefan Dudra pokazuje funkcjonowanie polskiej Cerkwi Prawosławnej kompleksowo. Uwzględnia aspekty: polityczne, historyczne, prawne, administracyjne, doktrynalne, finansowo-majątkowe, narodowościowe, edukacyjne, kulturalne, społeczne, organizacyjne, duszpasterskie, opiekuńcze, charytatywne, naukowe, demograficzne, statystyczne, ekumeniczne, medialne, a także międzynarodowe. Z uznaniem należy odnieść się do obiektywizmu i wieloaspektowej rzetelności Autora oraz jego kunsztu warsztatowego, na który składają się solidna kwerenda źródłowa archiwów państwowych i kościelnych oraz imponująca liczba książek, artykułów i innych dokumentów, będących podstawą opracowania.
z recenzji dr. hab., prof. nadzw. Pawła A. Leszczyńskiego

Z założenia jest to całościowe ujęcie, w którym podjęto próbę ukazania działań państwa polskiego po roku 1944 do chwili obecnej w stosunku do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, podjętych w ramach polityki wyznaniowej i narodowościowej.
Na rynku wydawniczym widoczny jest brak tak cennego pod względem poznawczym i analitycznym kompleksowego podejścia do tytułowej problematyki. Rozważania zawarte w prezentowanej książce mogą być interesujące dla historyków oraz badaczy rozwiązań prawno-administracyjnych.
z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Rydlewskiego

Stefan Dudra – historyk i politolog, profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Zielonogórskim, kierownik Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii UZ oraz Pracowni Badań nad Mniejszościami Narodowymi i Etnicznymi. Członek Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień związanych z państwową polityką wyznaniową i narodowościową. Autor licznych publikacji w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych.

Spis treści

Święty męczennik Włodzimierz, metropolita Kijowski

O przyczynach złego wychowania dzieci w naszych czasach...
O konieczności, istocie i początku wychowania
O wychowaniu w cnocie, czyli pobożności
O konieczności wspólnego wychowania przez szkołę, rodzinę i Cerkiew
O kształceniu posłuszeństwa
Wychowanie w prawości
Kształcenie wstrzemięźliwości
Kształcenie uczucia wstydliwości
Zawiść
Rodzicielska czujność
Walka z główną przywarą dziecka
O poddaniu karze jako środku wychowawczym

W naszych czasach nieustannie zewsząd słychać narzekania na to, że większość naszej młodzieży jest źle wychowana. Sami rodzice często żalą się na brak wychowania swoich dzieci. Brak dobrego religijno-moralnego wychowania naszego młodego pokolenia to jedna z największych bolączek naszych czasów, z którą, nie szczędząc sił, należy walczyć, w przeciwnym razie ludzkość nieuchronnie dojdzie do moralnego upadku i ostatecznej zagłady. Ale aby rozpocząć jakiekolwiek leczenie, które ma zakończyć się pozytywnym rezultatem, należy zlokalizować tę chorobę, określić, jaki jest jej początek i praprzyczyna. Dlatego właśnie, aby naprawić niedociągnięcia w wychowaniu młodzieży, konieczne jest odkrycie, jaka jest tego przyczyna i kto jest temu winien.

Od autora
Proponuję uwadze czytelników zbiór homilii i rozważań nad fragmentami ewangelicznych czytań, słyszanych w cerkwiach prawosławnych, podczas niedzielnych Świętych Liturgii. Nazwałem je homiliami niedzielnymi (gr. homilein - rozmawiać), ponieważ jest to specyficzny rodzaj przemowy ściśle liturgicznej, będącej objaśnieniem stałych czytań Pisma Świętego przyporządkowanych do danej niedzieli.

Homiletyka, jako sztuka oratorstwa religijnego, przewiduje zarówno homilie jak i kazania, przy czym te drugie mogą być okolicznościowe, dotyczące: chrztu, ślubu, pogrzebu, jubileuszu, lub innych rozmaitych, pożaliturgicznych kwestii oraz okazji. Homilia jest niejako stałym i obowiązkowym elementem nabożeństwa, natomiast kazanie jest okazjonalną i stosowną do okoliczności, przemową kapłana na dowolny temat.

Umieszczone w tym zbiorze teksty zostały wybrane spośród tych, które zgromadziłem od czasu wydania ponad 20 lat temu dwóch tomików kazań i homilii w języku białoruskim: Prawda was wyswobodzi i Potrzeba tylko jednego. Były tam zarówno teksty dotyczące niedzielnych i świątecznych czytań ewangelicznych, jak i rozważania na temat Dziesięciu Przykazań, Dziewięciu Błogosławieństw oraz modlitwy Ojcze nasz.

Niniejsze teksty są jednak poświęcone wyłącznie czytaniom ewangelicznym, poczynając od pierwszej niedzieli po Pięćdziesiątnicy. Są one dłuższe niż typowe homilie i mają formę obszernych rozważań nad wysłuchanym fragmentem Ewangelii i życiem religijnym człowieka w jej świetle. W każdej homilii zawartych zostało kilka szkiców lub rozważań na temat tego samego fragmentu Ewangelii, ponieważ niemal każdy z nich zawiera wiele ważnych myśli godnych osobnego rozpatrzenia i szczegółowego omówienia. Nie ma w nich przez to również zwyczajowych, wstępów homiletycznych: W imię Ojca, i Syna, i świętego Ducha, ani tradycyjnego retorycznego zwrotu: Bracia i Siostry, lub też słowa Amen na końcu przemowy.

Niezliczony gwiazdozbiór świętych, którym Cerkiew prawosławna oddaje cześć, zawiera niemało imion osób, które swoje ziemskie życie lub jego fragment związały z terenami współczesnej Polski. W ich gronie znajduje się również święty męczennik arcybiskup smoleński i dorogobuski Serafin (Ostroumow). Chociaż ani miejscem swych urodzin, ani śmierci nie był on związany z Prawosławiem w Polsce, to trwale wpisał się w dzieje Cerkwi prawosławnej w naszym kraju. Główną tego przyczyną była jego rola w odrodzeniu życia monastycznego w monasterze św. Onufrego w Jabłecznej na początku XX wieku (w Polsce zamieszkiwał on w latach 1906-1917). Jego to właśnie osobie, przede wszystkim w perspektywie służby duszpasterskiej, poświęcona została najnowsza książka Wydawnictwa Warszawskiej Metropolii Prawosławnej pt. „Polski i rosyjski wymiar duszpasterstwa świętego męczennika Serafina (Ostroumowa), arcybiskupa smoleńskiego”. Jej autorem jest biskup peterhofski Serafin (Amielczenkow), rektor Petersburskiej Akademii Duchownej, a wcześniej absolwent Moskiewskiej Akademii Duchownej i doktorant Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Co znamienne, imię zakonne Serafin otrzymał on w 2008 r., właśnie na cześć bohatera swojej książki.

Ten poradnik pozwoli czytelnikowi na gruntowne zapoznanie się z regułami używania języka podlaskiego w mowie i na piśmie. Nie jest to podręcznik w ścisłym znaczeniu tego słowa, ponieważ nie zawiera ćwiczeń, pytań sprawdzających czy dodatku z audionagraniami. Ale są w tej publikacji pożyteczne informacje o pisowni, fonetyce i fonologii, morfologii i składni języka podlaskiego podane w sposób przyjazny dla czytelnika. W zamierzeniu autora wydanie ma pomóc w usystematyzowaniu wiedzy tym, którzy wynieśli język podlaski w postaci gwarowej z domu, oraz skutecznie wesprzeć uczących się go od podstaw.

Z ogromną przyjemnością polecamy Państwa uwadze V tom Synaksarionu (Maj). Nasza edycja będzie stanowić 12-tomowe dzieło, zbierające żywoty świętych od czasów Chrystusa po dzień dzisiejszy. Autorem opracowania jest atoski mnich Makary z monasteru Simonopetra. Święci są jedynymi niezmiennymi autorytetami życia duchowego dla wszystkich poszukujących zbawienia. Podążanie ich śladami z pewnością wzbogaci nas o cenne wskazówki na drodze poszukiwania Boga.

Przedmowa do polskiego wydania Niniejsza książka powstała na podstawie nagrań i notatek z wypowiedzi świętego Porfiriusza, wykonanych przez jego duchowe dzieci. Autorki książki, siostry z monasteru Chrysopigis na Krecie, dołożyły starań, by oddać styl wypowiedzi swojego Starca, jego bezpośredniość i autentyczność. Z tego też powodu książka jest napisana językiem mówionym, z wieloma wykrzyknieniami, cytatami z Pisma Świętego, modlitwami, fragmentami nabożeństw, poezji liturgicznej i świeckiej. Ze względu na to, że materiały źródłowe pochodziły z różnych okresów życia Świętego oraz wypowiadane były w różnym kontekście, zostały pogrupowane w oddzielne rozdziały, by ułatwić lekturę. Przekład ma na celu przybliżenie postaci świętego Starca Porfiriusza Czytelnikowi polskojęzycznemu. Teksty z Ewangelii pochodzą z przekładu: Święta Ewangelia, Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2015. Cytaty ze Starego Testamentu oraz z pozostałych ksiąg Nowego Testamentu pochodzą przede wszystkim z Biblii Tysiąclecia, wydanie IV, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2003, biblia.deon.pl. Fragmenty, których brzmienie we wspomnianym wydaniu odbiegało od tekstu greckiego, co mogło zaburzyć kontekst wypowiedzi, zostały zaczerpnięte z innych tłumaczeń i oznaczone skrótem od nazwy według poniższej listy: BP Biblia Poznańska, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami oprać, zespół pod red. Michała Petera i Mariana Wolniewicza, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1975, bibliepolskie.pl. BWP Biblia warszawsko-praska, oprać. ks. bp K. Romaniuk, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1997, www.biblia.info.pl. LXX Septuaginta czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, przeł. ks. R. Popowski SDB, Oficyna Wydawnicza „Vocatio", Warszawa 2013. UBG Uwspółcześniona Biblia Gdańska, Pismo Święte: Stary i Nowy Testament: pilnie i wiernie przetłumaczone w 1632 roku z języka greckiego i hebrajskiego na język polski, z uwspółcześnioną gramatyką i uaktualnionym słownictwem, Fundaqa Wrota Nadziei, Toruń 2017. Wk Biblia Jakuba Wujka, Biblia to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu z łacińskiego na język polski przełożone przez Ks. D. Jakuba Wujka. Dosłowny przedruk z autentycznej edycyi Krakowskiej z r. 1599, Brytyjskie i Zagraniczne Tow. Biblijne, Warszawa 1923, bibliepolskie.pl. Numeracja psalmów odpowiada wersji używanej w Cerkwi prawosławnej, zaś w nawiasie podawany jest numer psalmu zgodny z kanonem zachodnim. Większość przekładów tekstów nabożeństw pochodzi z tłumaczeń o. Henryka Paprockiego zamieszczonych na stronie www.liturgia.cerkiew.pl w zakładce „Tłumaczenia". Teksty nabożeństw i cytaty patrystyczne nieopatrzone nazwiskiem autora przekładu zostały przełożone przez Tłumacza. Tłumacz składa podziękowania Czcigodnym Ojcom z monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu, monasteru św. Dymitra Sołuńskiego w Sakach, monasteru Paraklitu w Oropos oraz członkom swojej Rodziny za trud pierwszej lektury tego przekładu oraz za ich cenne uwagi. Oby święty Porfiriusz pomagał każdemu z Czytelników tej książki.
Tłumacz

Z recenzji:

„Śmierć, pogrzeb i modlitwa za zmarłych w Kościele prawosławnym” to pozycja obowiązkowa dla wszystkich duszpasterzy prawosławnych oraz wiernych, którzy pragną budować swą duchową tożsamość. Recenzowana pozycja może się stać doskonałym wsparciem dla tych, którzy uczestniczą w ostatnich chwilach ziemskiego życia swoich najbliższych i niejednokrotnie są zmuszeni do apologii prawosławnej koncepcji człowieka. W takich chwilach jak opieka nad terminalnie chorym bliskim, człowiekiem cierpiącym i umierającym, szczególnie pożyteczne mogą się stać rozdziały dyskredytujące możliwość akceptacji współcześnie nośnych koncepcji akceptujących eutanazję czy kremację. Z całą pewnością przedstawiona w tych rozdziałach nauka Cerkwi prawosławnej oraz wskazanie właściwej drogi, może się stać wsparciem dla wielu osób zmagających się z ostatnią wolą najbliższych, która często, wbrew ich wcześniejszemu życiu i przekonaniom, poprzez ból i cierpienie ulega diametralnej zmianie. W momentach, kiedy np. w pokornej trosce o bliskich, cierpiący człowiek kieruje się ku rozwiązaniom nieakceptowanym przez Cerkiew, niniejsza książka może się stać źródłem apologeci przekonujące argumenty służące obaleniu niebezpiecznych idei.

ks. dr hab. Marek Ławreszuk (UwB)

Drogie Dzieci Dawno, dawno temu, przed wiekami, kiedy w starożytnym kraju Judea rządził okrutny władca Herod, a nad całą ziemią panował dumny rzymski cesarz August, w małym judejskim miasteczku Betlejem zszedł z nieba i urodził się z ciała Najświętszej Marii Panny nasz Władca i Bóg - Jezus Chrystus. Czy chcecie, żeby opowiedzieć Wam, jak doszło do tego wielkiego i niezwykłego cudu? Dowiedziałem się o nim ze Świętej Ewangelii oraz z innych mądrych książek. Otwórzmy razem stronice jednej z nich i posłuchajmy, o czym nam one jeszcze opowiedzą. Słuchajcie uważnie...

tęsknoty

... czekam na Ciebie ... tęsknię ... nie płaczę ... przychodzisz we wspomnieniach ... uśmiecham się ... od momentu ujrzenia tego świata, od pierwszego oddechu stajemy się integralnym i nierozłącznym, paradoksalnie nieprzemijającym, elementem procesu ... zwanym przemijaniem ... przemija czas, życie; coś w międzyczasie się kończy ... coś jednocześnie zaczyna ... w pogoni za czymś bliżej nie określonym ... szczęściem? ... często nie dostrzegamy strat... refleksja przychodzi zbyt późno ... znowu nie zdążyliśmy ... a tyle jeszcze mieliśmy do przekazania ... cierpimy ... przystańmy na chwilkę ... wsłuchajmy się w otaczającą nas przestrzeń ... pozwólmy dogonić się tęsknotom ... obudzą się wspomnienia ... przecież tęskniliśmy od zawsze ... niezależnie od wieku ... za czymś ... za bliskością rodziców... beztroską szkolnych lat ... niezależnością ... bezkresem dziewiczej przyrody podczas studenckich wędrówek ... miłością dozgonną ... pierwszymi słowami usłyszanymi z ust dzieci... laurką i bukietem leśnych konwalii podarowanych podczas spaceru z wnuczkami... trudno zdefiniować wszystko ... każdy na pewno ma coś swojego, intymnego; coś czego nie da się ubrać w kilka prostych słów ... nie wstydźmy się tęsknić ... może dzięki temu będziemy bardziej czuli na sygnały, które wciąż wysyła nam otaczający świat ... zupełnie nam obcy ludzie ... znajomi ... bliscy ... nasi najukochańsi ... bądźmy dzięki temu, bardziej wrażliwi ... stańmy się jeszcze lepszymi ludźmi…