Homiletyka

Kazania Okolicznościowe.

Kazanie o miłości ojczyzny wygłoszone w Warszawie w r. 1916.

Św. Wawrzyniec z Brindisi (15591619) kapłan, generał kapucynów, doktor Kościoła, teolog, kontrreformator, poliglota, dyplomata, żołnierz i kapelan wojsk chrześcijańskich, odnowiciel życia zakonnego, mistyk, cudotwórca oraz apostoł Włoch, Czech i Niemiec. A wreszcie kaznodzieja i polemista autor dziesięciu tysięcy stronic pism. Święty zapomniany, choć ogłoszony Doktorem Kościoła; odkrywany na nowo, bo święty papież Jan XXIII zapewnił: Kto pójdzie za św. Wawrzyńcem, nie zbłądzi!

Kazania funeralne, wydali i opracowali Kazimierz Panuś i Marek Skwara, Kraków 2014 (Kazania w Kulturze Polskiej. Edycje Kolekcji Tematycznych, 2)

"De Maria numquam satis". Ta średniowieczna dewiza przypisywana św. Bernardowi z Clairvaux, a spopularyzowana na początku XVIII wieku przez Ludwika Marię Grignion de Montfort, mogłaby również stanowić motto niniejszej antologii. Dawne i współczesne kaznodziejstwo jest bowiem w dziejach naszej kultury tą dziedziną sztuki słowa mówionego i pisanego, w której tematyka maryjno-mariologiczna pojawia się najczęściej, najbardziej systematycznie i w całym swym bogactwie teologicznym, liturgicznym, hagiograficznym i literackim. Jest to zarazem obszar, podobnie zresztą jak całe nasze (zwłaszcza dawne) kaznodziejstwo, wciąż najsłabiej rozpoznany i opracowany, zarówno w zakresie krytycznych edycji, jak i studiów naukowych. Jak każdy wybór cząstki pretendującej do reprezentowania całości, również komponowanie niniejszego zbioru wymagało od wydawców podejmowania decyzji trudnych i nieoczywistych, zwłaszcza w zakresie doboru autorów i tekstów. Trzydzieści trzy zebrane tu kazania mają reprezentować setki kazań maryjnych spisanych piórem i wydanych drukiem w przeciągu siedmiu stuleci, często też wygłoszonych z ambon przez ich autorów. W selekcji tak obfitego i zróżnicowanego materiału staraliśmy się kierować kryteriami jak najbardziej obiektywnymi. Przede wszystkim dbaliśmy o to, by zebrany tu materiał odzwierciedlał w możliwie proporcjonalnym stopniu dorobek kolejnych stuleci i epok, z wyraźną jednak preferencją dla kazań dawnych, powstałych przed końcem XVIII wieku, najmniej znanych, trudno dostępnych, wymagających szczegółowego i zazwyczaj dość specjalistycznego komentarza. Dlatego właśnie kazań powstałych przed rokiem 1800 jest w naszej antologii aż dwadzieścia siedem, podczas gdy kazań z ostatnich dwóch stuleci jedynie sześć. Wszystkie zamieszczone tutaj teksty pochodzą z obszernych zazwyczaj zbiorów kazań maryjnych lub z kolekcji kaznodziejskich de tempore et de sanctis. O doborze tematów kazań decydował przede wszystkim utrwalony w kalendarzu liturgicznym cykl świąt i uroczystości maryjnych. Najliczniej w niniejszym zbiorze reprezentowane są cztery święta o genezie starochrześcijańskiej: Narodzenia, Oczyszczenia, Zwiastowania i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Staraliśmy się przy tym, aby kazania przeznaczone na to samo święto pochodziły z różnych okresów, co z jednej strony pozwala obserwować "długie trwanie" uświęconych tradycją wzorców topicznych i egzegetycznych, z drugiej zaś inwencję teologiczną i elokucyjną kolejnych kaznodziejów. I tak np. kazania na święto Zwiastowania NMP, których w naszym zbiorze jest aż pięć, pochodzą ze zbiorów wydanych w latach 1484, 1556, 1611, 1681 i 1855. Kolejne grupy tekstów stanowią kazania na święta maryjne o proweniencji średniowiecznej: (Niepokalanego) Poczęcia, Ofiarowania NMP w świątyni, Nawiedzenia i Matki Boskiej Śnieżnej, dalej zaś na uroczystości maryjne zatwierdzone już w czasach nowożytnych, choć często obchodzone wcześniej w skali lokalnej: Matki Boskiej Anielskiej, Loretańskiej, Szkaplerznej, Różańca Świętego, Bolesnej, Imienia Maryi, Matki Boskiej Opieki i Matki Boskiej Pocieszenia. Cztery kazania wiążą się z kultem wizerunku jasnogórskiego oraz z wyobrażeniem Maryi jako szczególnej patronki narodu polskiego i "matki kultury polskiej". Do kazań stricte teologicznych należy concio Stanisława Bzowskiego Advocata nostra, temat miłosiernego pośrednictwa Maryi jako Bożej Rodzicielki podejmuje również Jacek Liberiusz w kazaniu Na dzień chwalebnego Narodzenia Pana naszego Chrystusa Jezusa.

Publikacja zawiera wygłaszane w latach 1974-1976 w kościele Świętego Krzyża w Warszawie wystąpienia kard. Stefana Wyszyńskiego, nazywane "Kazaniami Świętokrzyskimi". W ramach tego cyklu Prymas odnosił się do kluczowych kwestii z zakresu katolickiej nauki społecznej. Teksty źródłowe zostały poprzedzone obszernym wstępem przybliżającym kontekst wygłaszanych wystąpień oraz umiejscawiającym je w nauczaniu kard. Wyszyńskiego

Tom 33 zawiera teksty homilii wygłoszonych w okresie 1.12.2019-22.11.2020 w kościele Św. Krzyża w Warszawie, podczas Mszy św. transmitowanych przez I Program Polskiego Radia.

Prezentowane homilie stanowią kontynuacje realizacji programu duszpasterskiego dla kościoła w Polsce na rok 2020/2021 pod hasłem: „Zgromadzeni na świętej wieczerzy”. Tematyka dwóch poprzednich zeszytów koncentrowała się wokół mistagogicznego wyjaśnienia poszczególnych części Mszy Świętej, czyli – mówiąc prościej omówienia jej „krok po kroku”. Po zakończeniu tego cyklu nadal pozostajemy przy tematyce związanej z Eucharystią, jednak treść homilii nawiązuje bardziej do słowa Bożego niż do poszczególnych obrzędów Mszy Świętej. W świetle tego słowa chcemy odkrywać znaczenie Eucharystii w naszym codziennym życiu. Czynimy to, aby uświadomić sobie i wiernym, że obowiązek uczestnictwa w niedzielnej i świątecznej Mszy Świętej nie jest czymś narzuconym z zewnątrz, lecz wypływa z najgłębszego pragnienia ludzkiej duszy, aby jednoczyć się z Bogiem. Bardzo potrzebujemy na nowo odkryć tę prawdę, zwłaszcza w kontekście utrudnionego dostępu do Eucharystii spowodowanego pandemią COVID – 19.

Rewelacyjna książka dla duszpasterzy. Dotrzeć z biblijnym orędziem zbawienia do wdzięcznych, ale wymagających słuchaczy, jakim są małe dzieci, nie jest wcale łatwo! Język powinien być prosty, ale nie infantylny, przemawia trafne obrazowanie, użycie rekwizytów, prowadzenie dialogu, niewymuszona serdeczność. Duszpasterze potrzebują więc sprawdzonych materiałów, na których mogą się oprzeć. Autorzy prezentowanej publikacji, którzy na pracy duszpasterskiej z dziećmi znają się jak mało kto, zawarli w niej całe bogactwo swych kaznodziejskich doświadczeń z pracy z najmłodszymi. Wiedząc, jak trudno jest na dłużej utrzymać ich uwagę, w proponowanych przez siebie kazaniach zastosowali wiele metod aktywizujących – dzięki nim dziecko staje się nie tylko słuchaczem, ale także współtwórcą kazania.

Medytacje na temat Ewangelii dni powszednich Okresu Wielkanocnego

Książka zawiera łacińsko-polską edycję wybranych kazań św. Wawrzyńca z Brindisi. Jest to drugi tom serii wydawniczej Patrologia Tridentina, która obejmuje pisma doktorów Kościoła XVI i XVII wieku, dotąd niepublikowane w naszym języku.

Święty Wawrzyniec z Brindisi (1559–1619) – kapłan, generał kapucynów, doktor Kościoła, teolog, kontrreformator, poliglota, dyplomata, żołnierz i kapelan wojsk chrześcijańskich, odnowiciel życia zakonnego, mistyk, cudotwórca oraz apostoł Włoch, Czech i Niemiec. A wreszcie kaznodzieja i polemista – autor dziesięciu tysięcy stronic pism. Święty zapomniany, choć ogłoszony Doktorem Kościoła; odkrywany na nowo, bo święty papież Jan XXIII zapewnił: Kto pójdzie za św. Wawrzyńcem, nie zbłądzi!

Na co dzień jesteśmy spętani więzami czasu. Dzień goni za dniem, chwila goni za chwilą.

Nawet krótki wypoczynek upycha się gdzieś między obowiązkami. A kazanie – wysłuchane lub może przeczytane – rozrywa ten napięty ciąg i kieruje myśl do obszarów, nad którymi czas nie ma takiej władzy.

Temat czasu zawsze mnie fascynował – jako temat filozoficzny, egzystencjalny, głęboko teologiczny. Świadectwa tej fascynacji można znaleźć rozsiane we wszystkich poprzednich tomikach. Nawet w samych tytułach: 10.30 u Maksymiliana – to przecież wyraźnie wskazana godzina na zegarze; Zakład o życie wieczne – to rozgrywka między czasem a wiecznością; a Daj nam oczy widzące – prośba o wzrok tak przenikliwy, by mógł wznieść się ponad czas.

Gdy rozerwą się więzy czasu… prowadzi ten ciąg refleksji do momentu, w którym nasz czas się urwie, a trzy kropki zawieszą perspektywę na brzegu Nieznanego. Ta perspektywa jest perspektywą wszystkich rozważań w tym tomie.

Książka przybliża wspominane przez Jana Pawła II postacie, które spotkał na swej drodze do kapłaństwa; nie wszystkich znał osobiście, bo odeszli przed jego urodzeniem. Wywodzili się z różnych środowisk, mieli różne upodobania i wykształcenie, jednak wszyscy prowadzili głębokie życie religijne i miłowali żarliwie swoją ojczyznę. Dla niej pracowali, a w razie potrzeby ponosili wiele ofiar na miarę potrzeb czasów w których przyszło im żyć. Rozwijali właściwe sobie charyzmaty w burzliwych okolicznościach powstań narodowych, wojen i trudnych lat odbudowy Polski. Św. Rafał Józef Kalinowski, Św. Albert Adam Chmielowski, Św. Faustyna Maria Kowalska, Karol Józef Wojtyła - ojciec, Jan Leopold Tyranowski, Mieczysław Kotlarczyk, Robotnicy Kamieniołomu i Solvayu, Jerzy Ciesielski. Niektórzy byli w pewnym sensie wzorem, budzili w młodym człowieku podziw, fascynowali osobowością, inni przychodzili do niego ze swoimi zainteresowaniami, które nie tylko umiał dzielić, ale i ubogacał o nowe wartości. Byli też ludzie prości, od których student Karol doznał wiele życzliwości i zrozumienia w okresie okupacji niemieckiej, a także w czasie późniejszym. Ta różnorodność kontaktów sprawiła, że jako kapłan, następnie wysoki dostojnik Kościoła katolickiego, potrafił zrozumieć każdego człowieka i jego życiowe problemy. Z czasem stawał się oparciem dla coraz większej liczby ludzi, którzy korzystali z jego doświadczeń i przemyśleń, a wreszcie - jako następca Świętego Piotra - najwyższym światowym autorytetem moralnym.

Cykl Kazań i przemówień do kleryków, stanowiący czwarty tom z serii wydawniczej poświęconej dorobkowi kaznodziejskie mu arcybiskupa Jerzego Ablewicza, zamykają wystąpienia pasterza tarnowskiego kościoła z okazji ważnych dla wspólnoty seminaryjnej wydarzeń, których nie obejmowały dwie wydane do tej pory części tej swoistej trylogii (część I: kazania i przemówienia do kleryków z okazji rozpoczęcia i zakończenia roku formacyjnego; część II wystąpienia o charakterze liturgicznym). Są to przede wszystkim wydarzenia cykliczne powtarzające się co roku takie jak składanie życzeń z okazji Świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy a także okolicznościowe akademię z racji uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i odpustu seminaryjnego ku czci Świętego Tomasza z Akwinu, patrona studiów kościelnych.

Kazania dla narzeczonych
Jak wychowywać swoje dzieci?

"Drodzy narzeczeni, jeden ze współczesnych psychologów twierdzi, że każdy człowiek przechodzi potrójne narodziny. Pierwsze narodziny można określić fizycznymi, opuszczenie dziecka organizmu matki. Drugie narodziny są uczuciowe, czyli emocjonalna więź dziecka z ojcem i matką we wczesnym dzieciństwie. I jeżeli ta więź jest silna, nacechowana miłością, to rozwój osobowościowy będzie prawidłowy. Pamiętajcie, że w tym okresie dziecko zwraca uwagę nie tylko na ubranka, zabawki czy dobrobyt, ile na atmosferę domu. Dziecko rzuci najpiękniejszą lalkę, by posiedzieć na kolanach ojca czy matki. Drodzy, rodzice muszą dużo czasu poświęcać dziecku, by odpowiedzieć na, nieraz banalne, jego pytania, bo ono w ten sposób poznaje świat, rozwija się. Dziecko chce być blisko ojca czy matki, bo w ich towarzystwie czuje się bezpieczne, czuje ich miłość w przytuleniu, pogłaskaniu. Trzecie zaś narodziny mają miejsce gdzieś między dwunastym a piętnastym rokiem życia, czyli narodziny do samodzielności - okres dojrzewania. I w tym okresie rola rodziców jest najbardziej istotna, a zarazem najtrudniejsza. Jest tak trudna, bo dziecko chce samodzielności, a najważniejsza, bo dziecko narażone jest na wiele niebezpieczeństw."

Homilie św. Jana Chryzostoma do Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian to drugi tom serii Biblia Ojców. Słowa świętego arcybiskupa Antiochii i Konstantynopola, wygłoszone około 1600 lat temu, dla dzisiejszych chrześcijan mogą stanowić doskonałą lekturę ascetyczną. Natomiast dla dzisiejszych głosicieli Ewangelii homilie św. Jana stanowią zachętę, aby biorąc przykład z jego niestrudzonej, owocnej działalności kaznodziejskiej, nauczyli się pełnego zaufania Bożemu słowu w głoszeniu homiletycznym i katechetycznym. Dla biblistów, egzegetów i teologów homilie św. Jana mogą służyć jako argument za tym, że najlepszymi interpretatorami Biblii są ludzie święci.

Homilie zawarte w prezentowanym zeszycie stanowią próbę dalszego mistagogicznego wyjaśniania poszczególnych części Mszy św., czyli mówiąc prościej, omawiania jej „krok po kroku”. Ich tematyka wpisana jest w dynamikę roku liturgicznego i kontynuuje cykl rozpoczęty od pierwszej niedzieli Adwentu. W okresie Wielkiego Postu, kiedy w sposób szczególny wspominamy mękę i śmierć Chrystusa, homilie koncentrują się wokół modlitwy eucharystycznej. W Wielkim Tygodniu wraz z Triduum Paschalnym dotykają kulminacyjnego punktu liturgii Mszy św., jakim jest opowiadanie o ustanowieniu Eucharystii, w które wpisane są słowa konsekracji. Natomiast w okresie wielkanocnym nasza uwaga kierowana jest najpierw na dalsze części modlitwy eucharystycznej, jaką jest anamneza, ofiarowanie, epikleza nad ludem i modlitwy wstawiennicze, a następnie na obrzędy Komunii św. Prezentowany cykl zamyka uroczystość Zesłania Ducha Świętego, w którą zostało omówione końcowe błogosławieństwo i rozesłanie.

Boże ziarno to zbiór homilii na rok A, B i C znanego i bardzo lubianego autora ks. Zygmunta Podlejskiego. Jako wnikliwy obserwator i człowiek zainteresowany literaturą, filmem i współczesnym światem wzbogaca swoje homilie żywymi przykładami, które przyciągają uwagę słuchaczy. Jasny, zwięzły i zrozumiały przekaz pozwala skupić się na tym, co najważniejsze na słowie Bożym. Boże ziarno to propozycja ubogacenia niedzielnych i świątecznych kazań o głębokie i oryginalne myśli. Doskonała pomoc dla kapłanów, ale również dla wszystkich, którzy pragną medytować nad ziarnem Bożego słowa, aby przyniosło ono plon obfity.

Patrząc na Jezusa umęczonego i cierpiącego, zachwycamy się Jego poświęceniem i chcemy, by także nas nauczył postawy miłosierdzia wobec innych. Bóg mówi: Miłosierdzia pragnę, a nie krwawej ofiary; Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią. Dlatego w czasie tegorocznych pasyjnych rozważań będziemy chcieli od Chrystusa, Najlepszego Nauczyciela, uczyć się, jak być miłosiernymi przez uczynki miłosierdzia.

Niebo all inclusive

Wczasy jako przedsmak nieba, a plaża jako zapowiedź sądu ostatecznego? Czas wolny, spokój i odpoczynek? Te słowa brzmią jak coś nierzeczywistego. Współczesny człowiek nie umie odpoczywać. Wiecznie zagoniony z trudem odrywa myśli od pracy, kłopotów i codziennych stresów. A przecież Jezus mówi, by powierzyć Mu wszystkie zmartwienia, lęki i sprawy, które nas przerastają. Zachęca, by stanąć przed Nim w prawdzie i „nagości”, złapać oddech i żyć w pełni.

Komentarze do Pisma Świętego ks. Andrzeja Draguły to znakomita diagnoza współczesnego świata i człowieka, to także słowa, które mają moc i prowadzą do działania. Nie wahajmy się. Plaża zbawionych jest na wyciągnięcie ręki.

Urlop, wczasy all inclusive i plaża w ofercie last minute. Czy one mówią nam coś o rzeczach ostatecznych? Ksiądz Janusz St. Pasierb pisał: «Ludzie wakacyjni są inni niż ludzie całoroczni. Dlatego myślę, że wczasy są jakąś zapowiedzią, a zarazem eksperymentalnym dowodem na to, że zbawienie jest możliwe. Spodziewam się, że coś z wakacyjnej ciszy, oczywiście w ogromnym powiększeniu, będzie w niebie» (Czas otwarty). Czy w końcu nie modlimy się o «wieczny odpoczynek»?