Historia ogólna

Od Autora

Gdy w nocy 17 kwietnia 2010 r., w katedrze św. Jana w Warszawie, siedząc na balkonie nad ołtarzem, rysowałem scenę z uroczystości pogrzebowych naszego Prezydenta i Jego Małżonki, w wyobraźni snuły mi się wizerunki żołnierzy, którzy oddali swe życie za Ojczyznę. Było ich wielu, ostatni to Żołnierze Wyklęci, i o nich postanowiłem wtedy wydać moje impresje. Prezydent Lech Kaczyński był pierwszym, który podjął działania ustawodawcze, aby uhonorować członków antykomunistycznego podziemia, podejmujących nierówną walkę przeciw sowietyzacji kraju, o niepodległą i suwerenną Polskę. Uczynił to w odpowiedzi na postulaty organizacji kombatanckich i patriotycznych. Prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu zawdzięczamy ustawę uchwaloną przez Sejm w lutym 2011 r. o ustanowieniu dnia 1 marca każdego roku Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych – tych, którzy zdecydowali się walczyć o wolną Polskę, nazywanych bandytami przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że ustanowienie święta „jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny (...). Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata”. Dlatego też rysunek wnętrza archikatedry z uroczystości pogrzebowych Pary Prezydenckiej umieściłem jako pierwszy w moich impresjach... „Niestety sejm usunął z treści tej ustawy wyrażenie: powstanie antykomunistyczne. Nie było powstania antykomunistycznego po wojnie?” – pytał Piotr Szubarczyk, historyk gdańskiego oddziału IPN-u, podczas miniwykładu wygłoszonego w sierpniu 2011 r., poświęconego m.in. polityce historycznej Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który odznaczał zapomnianych bohaterów – Żołnierzy Wyklętych. „Trzydzieści tysięcy ludzi w lasach, ok. 100 tysięcy po obydwu stronach, którzy zginęli. Mniej więcej tyle, co w wojnie z bolszewikami. I nie było powstania antykomunistycznego? Niech powiedzą bliscy tych, którzy zginęli w tym powstaniu” – dodał historyk.

– Chciałabym mieć chłopca, a potem męża – szeptała księdzu ranna Perełka.
– Wyprasujesz mi wszy ze spodni? – żartował Józek na randkach z Wandą. Na nagrobku Janiny wyryto napis „zginęła tragicznie”. Za komuny jakaś nieznana ręka dopisywała co rok: „zamordowana przez UB”.

Pierwsza taka książka o dziewczynach z antykomunistycznego podziemia – o tych bardzo znanych i niemal zupełnie zapomnianych. O tych, które nie zawahały się, by oddać krajowi swą młodość, a niejednokrotnie i życie.

Szesnaście porywających opowieści o walce, dramatycznych wyborach, ucieczkach, upokorzeniach i więziennej wegetacji.

INKA, MARCYSIA, PEREŁKA, WANDA, JAGA, KRYSTYNA, JASIEK, CZESŁAWA, IRENA, BLONDYNKA, LALA, DANKA, SARENKA, DZIUŃKA, KRYSIA, SIOSTRA IZABELA. Te z nich, które nadal żyją, przeżywają swe wspomnienia inaczej niż mężczyźni. Wciąż pamiętają, kto i gdzie został ranny, jakiego użyły środka odkażającego i czy wystarczyło bandaży.

Książka bogato ilustrowana, zawiera niepublikowane wcześniej zdjęcia.

Album autorstwa fotografa i dziennikarza Tomasza Kiznego, powstały przy współpracy graficzki Dominique Roynette, to nowa gruntownie poprawiona wersja książki, która ukazała się wcześniej w siedmiu językach, m.in. po francusku, angielsku, niemiecku i rosyjsku.

Przedstawia ważniejsze sowieckie obozy pracy przymusowej: były klasztor na Wyspach Sołowieckich na Morzu Białym, budowę kanału łączącego Morze Białe z Morzem Bałtyckim, poszukiwanie złóż na arktycznej wyspie Wajgacz, kopalnie złota, węgla i uranu na Kołymie (północny wschód ZSRS), budowę kolei od Uralu do Jeniseju (tzw. Martwa Droga), zagłębie węglowe w Workucie (Republika Komi).

Ilustruje ich historię setkami przejmujących zdjęć dokumentujących warunki, w jakich żyli i pracowali skazańcy (łącznie 20 mln więźniów w okresie od lat dwudziestych do pięćdziesiątych XX wieku). Oprócz fotografii wydobytych z archiwów Tomasz Kizny prezentuje własne: pokazują one byłych łagierników i ich potomków, a także pozostałości łagrowej cywilizacji.

Poznajemy relacje kilkunastu osób (także Polaków), którym udało się uniknąć losu 2 mln śmiertelnych ofiar Gułagu.

W niniejszym tomie zaprezentowano dzieje piętnastu spośród kilkudziesięciu funkcjonujących w latach osiemdziesiątych Klubów Inteligencji Katolickiej. W grupie tej znaleźli się reprezentanci wielu regionów Polski, zarówno KIK-i wielkomiejskie, jak i te z mniejszych ośrodków. Choć kluby były stowarzyszeniami o charakterze elitarnym, ich wpływ na kształtowanie katolickiej (i nie tylko) opinii publicznej oraz na przemiany społeczno-polityczne lat osiemdziesiątych XX wieku był o wiele większy, niż mogłaby sugerować stosunkowo skromna liczba członków. Trudna do przecenienia jest też ich rola w animowaniu kultury niezależnej.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”

Nienawiść, pojmowana jako cecha ludzkiej natury czy też jako czynnik stosunków społecznych, budziła zawsze tyleż fascynacji, co kontrowersji, mało kto przy tym wątpił w jej doniosłe znaczenie. Podobnie jak miłość, przyciągała uwagę artystów i uczonych. I historycy nie szczędzili jej zainteresowania, zastanawiając się, jaką rolę odgrywała w dziejach ludzkości. Zamiast wstępu, fragment

Opisana tu wojna nie toczy się jedynie na Wschodzie. Trwa wewnątrz samych Ukraińców. Krew i ziemia to opowieść właśnie o nich, a także o:
• gwałtownym poszukiwaniu tożsamości narodowej w kraju zrzucającym z siebie jarzmo postkomunizmu i sowiecką przeszłość,
• czerwieni i czerni – barwach sztandarów Ukraińskiej Powstańczej Armii, które od początku rewolucji na Ukrainie budzą lęk i obawy Polaków,
• krwi przelanej za wolność, godność i ziemię, której przyszło bronić przed inwazją ze wschodu,
• ludziach Majdanu.

Krew i ziemia to historie z Ukrainy od Zakarpacia do Donbasu. Przedstawiamy Ukrainę jakiej nie znajdziecie w mediach.

Praca składa się z dwóch części. W części pierwszej specjaliści z tej dziedziny: Jan Żaryn, Barbara Pamrów, Tomasz Sudoł i Agata Mirek przedstawili cztery historie, które bardzo ściśle dotyczą wojennych i tuż powojennych stosunków polsko-żydowskich. W drugiej znajdują się relacje na ten sam temat wydobyte ze zbiorów Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów, najczęściej przykłady pomocy indywidualnej i spontanicznej, wynikającej z potrzeby chwili. W sumie w tomie odnajdziemy 68 takich dokumentów.

Jak chleba i wody potrzeba nam dziś znajomości i analizy dawnych wydarzeń i zrozumienia zasad, jakimi kierowali sie dawni polscy zwycięzcy. Dopiero wtedy będziemy w stanie świadomie wybierać to kim chcemy być, a kim być nie mamy ochoty.

Zrozumienie własnej tradycji i chęć wierności jej zasadom jest w stanie obudzić w ludziach wolę zmian, która jest podstawowym warunkiem podjęcia prób uzdrowienia i odnowy.

Sienkiewicz to człowiek, który może inspirować do wielkich słów i czynów.

Dlatego warto sięgnąć po tę książkę.

…Nasz album nie jest narracją historyczną o rozwiniętym Średniowieczu, lecz stanowi wizualną opowieść o miastach znad południowego Bałtyku i Morza Północnego, które ongiś utworzyły organizację kupiecką – handlu połączonego przez te morza i rzeki ich zlewisk, pod kierownictwem doświadczonego racjonalnego ośrodka kupieckiego – Wolnego Miasta Lubeki. Jest to opowieść o zachowanych do dziś wartościach kulturowych, chronionych przez społeczności europejską, o architektonicznych zabytkach kultu religijnego, o zamkach i warowniach, o czasach powstania europejskich miast i o prawach, przysługujących mieszkańcom miast średniowiecza…

Spojrzenie na lata 80. XX wieku z perspektywy świadka. Przeżyć tamten czas i nie zwariować, przeżyć i zachować twarz, godność, to rzeczywiste bohaterstwo. Ten swoisty pamiętnik polecam młodym Polakom, by mogli zobaczyć, zrozumieć, co ich ominęło i czego doświadczali ich rówieśnicy kilkadziesiąt lat temu. Szczególnie temat życia konsekrowanego w kontekście przeżyć stanu wojennego jest znakomitym darem dla wszystkich instytutów świeckich i wszystkich osób konsekrowanych w obliczu zapowiedzianego Roku Życia Konsekrowanego (z Przedmowy).
Przeczytaj fragment książki

„NIETYKALNI” SĄ WSRÓD NAS

Wertując dokumenty potrzebne do przygotowania tej publikacji nie mogliśmy nie mieć wrażenia, że nasz kraj był codziennie nie tylko okradany, ale też rozmontowywany poprzez dwuznaczne reformy i zmiany prawa. Za wszystkim stali do dziś „Nietykalni” urzędnicy państwowi, politycy, gangsterzy i pracownicy służb specjalnych. Ta niewidzialna dla wielu nić powiązań – wzajemnych interesów i relacji – istniała od dawna i cały czas ma ogromne znaczenie przy podejmowaniu w Polsce decyzji. Najlepszym tego przykładem jest opisywana przez nas spółka Draco z Liechtensteinu, która była kontrolowana przez przestępcę, pułkownika służb specjalnych oraz doradcę ministra przekształceń własnościowych (potem ministerstwa skarbu). […} „Nietykalni” wciąż traktują Polskę jak bombonierkę, z której do własnej kieszeni można przekładać czekoladki. Po tylu latach łakoci w pudełku zostało już jednak niewiele. Większość została pożarta w ten właśnie sposób. Niestety czas zrobił swoje. Wiele dokumentów już dawno zostało zniszczonych, a pamięć ludzka – jak wszyscy wiemy - jest ulotna. Z kolei część świadków tych wydarzeń, mogących pomóc w ułożeniu tej trudnej układanki, w bardziej lub mniej tajemniczych okolicznościach zginęła.
z książki

Książka Dzieje Żydów w Polsce i Rosji jest skróconą i bardziej przystępną wersją trzytomowego, niezwykle bogato udokumentowanego dzieła The Jews in Poland and Russia, wydawanego w latach 2009–2012 w Oksfordzie. Autor, korzystając z własnych badań źródłowych i najnowszej literatury przedmiotu, przedstawia dzieje polityczne, społeczne, gospodarcze, religijne i kulturowe diaspory Żydów w Polsce i Rosji od XVIII do początków XXI wieku. Ukazuje rozkwit kultury i autonomii żydowskiej w XVIII wieku, kiedy ziemie Rzeczpospolitej Obojga Narodów były największym centrum żydowskiego świata; trudny proces asymilacji ludności żydowskiej w XIX wieku na ziemiach porozbiorowych, następnie w „najkrótszym stuleciu” – czasie I wojny światowej, międzywojniu oraz zaniku diaspory w czasie II wojny światowej. Przedstawia politykę regulującą kwestię ludności żydowskiej oraz rozmaite reakcje Żydów – ideologie, nurty społeczne, organizacje. Prezentuje także ożywienie tradycji i kultury żydowskiej, a także debaty na temat Żydów w Polsce, na Litwie, Ukrainie, Białorusi i Rosji po 1989 roku.

Po przeczytaniu Marzyciela i stratega profesor Wacław Jędrzejewicz powiedział: – Przez najbliższych pięćdziesiąt lat to będzie najlepsza książka o Piłsudskim. „Autor stworzył dzieło rzetelnością nieustępujące publikacjom naukowym, a jednocześnie nienużące dzięki lekkości pióra właściwego poecie i eseiście. W odróżnieniu od większości prac historycznych, Urbankowski nie skupia się na samej faktografii, choć i ta część budzi uznanie. Owocem jest obfitość mało znanych faktów i szeroko zarysowany kontekst dziejowy.
Arcyciekawe jest ukazanie działalności marszałka w ujęciu filozoficznym i etycznym. To pozwala wejrzeć w moralne dylematy i zrozumieć kontrowersyjne decyzje, które Piłsudski podejmował w swoim burzliwym życiu. Jest przy tym postacią miotaną przez historię i tę historię kreującą. Urbankowski swojego bohatera traktuje z sympatią i zrozumieniem, ale nie jest bezkrytycznym hagiografem. Ta postawa w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych była skuteczną odtrutką na zalew spotwarzających Piłsudskiego publikacji w większości pisanych na polityczne zamówienie.

Murzyńskość, ośmiorniczki, robienie loda Amerykanom, ch…, d… i kamieni kupa. Te słowa i zwroty weszły już do powszechnego obiegu i użytku językowego. Wszyscy słyszeli o aferze taśmowej, niewiele jednak wiadomo o jej kulisach. Ujawnia je dziennikarz śledczy, który dotarł do najbardziej sensacyjnych nagrań ostatnich lat.

– O, to ty jeszcze nie siedzisz? – zagadnął mnie jeden ze znajomych urzędników państwowych.

Faktycznie. Jeszcze nie siedzę, choć prześwietlano już moje połączenia telefonicznie, analizowano znajomości, podsłuchiwano, śledzono, sprawdzano moją rodzinę, a nawet – jak dowiedziałem się z dwóch źródeł – służby miały założyć tzw. dziuplę tuż obok mojego mieszkania.

Przedstawiam Państwu:
OPIS WYDARZEŃ
CO JEDLI I PILI PODSŁUCHIWANI
STENOGRAMY NAGRAŃ
REAKCJĘ MEDIÓW
SKUTKI POLITYCZNE

Przedstawione w książce zdarzenia to dowód na matematyczną dającą się opisać prawidłowość: Jakość demokracji, poczucie oferowanej przez nią wolności są wprost proporcjonalne do rzeczywistej wolności mediów i odwrotnie proporcjonalne do ilości sił usiłujących tą wolność ograniczać. Płk MieczysławTarnowski, były viceszef ABW wcześniej UOP

Dziś większość dziennikarzy to „mordercy zza biurka”. Nisztor w redakcji bywał rzadko. Nie da się bowiem robić dziennikarstwa śledczego siedząc przy biurku.
Cezary Gmyz, dziennikarz śledczy, Tygodnik „Do Rzeczy”

Maszerowali grupkami i pojedynczo, nierównym powolnym krokiem, niektórzy jechali na inwalidzkich wózkach. Na honorowym miejscu, na czele konduktu pogrzebowego generała Wojciecha Jaruzelskiego, obok członków rodziny przemieszczali sięjegonajbliżsi współpracownicy, Jerzy Urban, Czesław Kiszczaki inni.Ostatnia droga twórcy stanu wojennego odbywała się z honorami, w asyście kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego, a kilka godzin wcześniej, podczas Mszy Świętej w Katedrze zebrani mogli usłyszeć z ust najwyższych dostojników państwowych, że zmarły był patriotą, który kochał Polskę.Obrał po prostu inną drogę, niż oponenci, ale przecież nie kochał przez to Ojczyzny mniej, niż oni.
Fragment książki

Niezłomni to seria wydawnicza poświęcona ludziom, którzy zdecydowanie oparli się komunistycznej władzy. Przez lata inwigilowani i podsłuchiwani, śledzeni i represjonowani, otoczeni agenturą, nie ulegali Służbie Bezpieczeństwa i komunistycznej administracji. Pozostali wierni Bogu i Ojczyźnie.

W czwartym tomie serii prezentowana jest postać kard. Stefana Wyszyńskiego. Książka mieści 165 dokumentów powstałych w latach 1946-1981 i dotyczących różnych aspektów aktywności duszpasterskiej i organizacyjnej kardynała Wyszyńskiego, jego współpracowników i członków rodziny. Założeniem edycji źródłowej jest spojrzenie na trzydziestopięcioletnią działalność Prymasa Tysiąclecia oczami komunistycznej policji politycznej jako instytucji ateistycznego państwa dążącego do likwidacji wszelkimi dostępnymi środkami (osobowe źródła informacji, osobowe środki pracy operacyjnej, techniczne środki pracy operacyjnej itd.) swojego głównego przeciwnika ideologicznego.
Prezentowane dokumenty zostały poddane wnikliwej krytyce naukowej, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy historycznej i z zachowaniem wszelkich reguł warsztatu badawczego dotyczącego pracy z archiwaliami organów represji komunistycznego państwa, znajdujących się obecnie w zasobach Instytutu Pamięci Narodowej.
Tom zawiera również Aneks prezentujący informacje dotyczące przebiegu służby 41 funkcjonariuszy UB-SB zaangażowanych w wieloletnią działalność prowadzaną przeciwko Prymasowi Polski; 28 fotografii kard. Wyszyńskiego z różnych okresów jego posługi duszpasterskiej, w tym także materiały przygotowane przez SB. Książka wyposażona została w wykaz skrótów oraz indeks nazwisk i pseudonimów.

Dziennikarze, artyści, naukowcy, celebryci. Tworzą nieformalny Front Jedności Przekazu zwany Salonem.

Nie łączy ich tajny kodeks ani rytuał inicjacji. Zasady są niepisane, ale i tak każdy z członków gremium dobrze je zna. Co grozi za wyłamanie się z szeregu? Zazwyczaj tylko upomnienie i pogrożenie palcem (pamiętacie co się działo kiedy Marcin Meller wycofał poparcie dla PO, albo kiedy Monika Olejnik powiadomiła premiera, że wszyscy dziennikarze są przeciw niemu), ale czasem trzeba kogoś bezpowrotnie wygnać (przypadek Joanny Szczepkowskiej).

Prezentujemy osiemdziesięciu salonowych zawiadowców. Kto się nie załapał niech nie płacze; możliwe są kolejne tomy alfabetu.

Celem niniejszej biografii jest przedstawienie sytuacji w Lewancie w latach poprzedzających upadek Jerozolimy – poprzez analizę charakteru Rajmunda III z Trypolisu oraz interpretację motywów i działań podejmowanych w czasach kryzysu przez niego samego i ludzi z nim związanych. Ponieważ ów kryzys miał w dużej części charakter militarny, niezbędne jest tu dokonanie szczegółowego opisu bitwy pod Hittin; natomiast przemiany instytucjonalne, społeczne i ekonomiczne zostały omówione tylko o tyle, o ile wiążą się z całą opowieścią. Termin „Jerozolima”, użyty jak w tytule, odnosi się do Królestwa Jerozolimskiego w ograniczonym sensie tego pojęcia – do najbardziej wysuniętego na południe państwa syryjsko-łacińskiego, które upadło w 1187 r.

„Bitwa ołtarzewska” jest próbą rekonstrukcji walk wrześniowych w gminie Ożarów. Gmina ta we wrześniu 1939 r. była rejonem kilkudniowych, bezpośrednich i zażartych walk z atakującymi oddziały Wojska Polskiego z Grupy Operacyjnej gen. Wiktora Thomméego oddziałami zmotoryzowanymi i piechoty 10 armii Wehrmachtu gen. Waltera Riechenau. Bitwa stała się elementem walk obronnych w okresie wycofywania się na linię obrony na Wiśle, próbie przebicia się do Warszawy, a następnie dotarcia do twierdzy w Modlinie. Książka zawiera wykazy poległych i zamordowanych polskich żołnierzy września 1939 r. w gminie Ożarów, a także skorowidze dowódców i krótkie biogramy żołnierzy związanych z walkami na tych terenach.

Autor przedstawia historię Persji/Iranu w latach 1925–2014, zarówno w okresie rządów dynastii Pahlawich, jak i późniejszej rewolucji islamskiej i jej wpływu na współczesne państwo irańskie. Ciekawie omawia takie kwestie jak: przejęcie władzy przez dynastię Pahlawich, projekt reform Mohammada Mosaddegha, brytyjsko-amerykański zamach stanu i jego dalekosiężne skutki, rządy Mohammada Rezy Pahlawiego i przeprowadzona przez niego „biała rewolucja”, rewolucja islamska, wojna iracko-irańska, rządy Mohammada Chatamiego, Mahmuda Ahmadineżada i początek prezydentury Hasana Rouhaniego. Ukazuje również główne cechy narodu irańskiego, co pozwala lepiej zrozumieć wiele działań Iranu na arenie międzynarodowej, także w kontekście kontrowersyjnego programu atomowego.
Tekst uzupełniają starannie wybrane trudno dostępne dokumenty, kalendarium wydarzeń, leksykon postaci i słownik pojęć.